Ukrayna’nın cephe hattında geliştirilen yenilikçi bir manyetik cihaz, şarapnel yaralanmalarının tedavisinde önemli bir ilerleme sağladı. Bir Ukraynalı askerin kalbine saplanan metal parça, bu yeni teknoloji sayesinde mıknatısla çıkarıldı.
Hayatının tehlikede olduğu anlarda kalan bir asker, cephedeki yeni teknolojinin avantajlarından faydalandı. Ukarynalı asker Serhiy Melnyk, BBC’ye verdiği röportajda, başından geçen korkutucu deneyimi anlattı. Cebinden çıkardığı küçük, paslı metal parça ile “Kalbimi, akciğerimi ve böbreğimi delip geçti” diyerek durumunu gözler önüne serdi.
İHA’DAN GELEN TEHLİKE Doğu Ukrayna’da meydana gelen çatışmalar sırasında, Rus yapımı bir insansız hava aracından (İHA) fırlayan metal parça, Melnyk’in kalbine saplanmıştı. Melnyk, yaşadığı anları paylaşarak “İlk başta ne olduğunu anlamadım. Zırhın altında nefes darlığı yaşadığımı düşündüm. Ama gerçekte kalbime şarapnel saplanmış” ifadelerini kullandı. Ukrayna’da İHA saldırılarında artan bir trend gözlemleniyor; bu nedenle benzer yaralanmalar sık görülmeye başlandı. Dronelar çoğunlukla parçalanabilir materyaller taşıdığından, bu saldırılar karmaşık şarapnel hasarlarına neden oluyor. Askeri sağlık görevlileri, savaş alanındaki yaralanmaların yüzde 80’inin artık şarapnel kaynaklı olduğunu belirtiyor.
YENİ BİR UMUT: MANYETİK ŞARAPNEL ÇIKARICI Melnyk’in yarasının tedavi edilmemesi durumunda fatal olabileceği ifade ediliyor. Ancak şans onun yanında olmadı; yeni geliştirilen manyetik şarapnel çıkarıcı, hayatını kurtarmasına yardımcı oldu. Kalp damar cerrahı Dr. Serhiy Maksymenko, Melnyk’in atan kalbinden metal parçanın çıkarılma yöntemini açıkladı. Dr. Maksymenko, büyük ameliyat kesilerine gerek kalmadan küçük bir kesi açıp mıknatısı yerleştirerek şarapneli dışarı çektiğini belirtti.
70’TEN FAZLA BAŞARILI AMELİYAT Sadece bir yıl içinde, Dr. Maksymenko ve ekibi bu teknoloji ile 70’ten fazla başarılı kalp ameliyatı gerçekleştirmiş durumda. Bu yenilik, cephe hattı tıbbında devrim yaratan bir adım olarak değerlendirilmekte. Revolüsyonel cihazın arkasında, Ukrayna ordusuna 2014 yılından bu yana gönüllü olarak destek veren eski bir avukat olan Oleh Bykov bulunuyor. Bykov, sahadaki doktorlarla yaptığı görüşmeler sonucunda bu manyetik cihazı geliştirdi.
MIKNATIS İLE MODERN YAKLAŞIM Aslında, mıknatısların yaralardan metal çıkarmak için kullanımı yeni bir uygulama değil. 1850’lerde Kırım Savaşı sırasında bu yöntemle metal parçaları çıkarılıyordu. Ancak Bykov ve ekibi, bu fikri modern dünyaya uygun hale getirdi. Karın cerrahisi için esnek modeller, mikro cerrahiler için küçük boyutlu mıknatıslar ve kemikler için yüksek güçlü versiyonlar tasarlandı. Manyetik cihaz, yaranın üzerinden gezdirilerek metal parçaları yüzeye çekiyor. Cerrahlar, ardından küçük bir kesi yaparak şarapneli çıkarıyor. Bykov, cihazın gücünü göstermek için ince, kalem boyutundaki cihazla bir balyozu kaldırarak etkisini kanıtlıyor.
CEPHEDE GENİŞ KULLANIM Cihaz, cephe koşulları için özel olarak geliştirilmiş olmasına rağmen, ülke genelinde 3 binden fazla birime dağıtıldı. Cephe hattındaki sağlık görevlisi Andriy Alban, bu teknolojiye duyduğu güveni dile getirerek, sıklıkla ateş altında, hendeklerde veya açık alanlarda, bazen anestezi bile olmadan müdahalelerde bulunduğunu belirtiyor.
