Yeşil büyüme hedefleri ve net sıfır emisyon amaçları çerçevesinde oluşturulan yeni İklim Kanunu, iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Bu kanun, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum sağlanması gibi etkinlikleri ele almakta ve bu konuda gerekli yasal ve kurumsal yapıların belirlenmesine olanak tanımaktadır.
Kanun, “Adil geçiş”, “Birincil piyasa” ve “Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)” gibi kavramların yanı sıra, “Gömülü sera gazı emisyonları” ve “Gönüllü karbon piyasaları” gibi önemli tanımlara da yer veriyor.
İklim değişikliğiyle mücadelede Türkiye’nin pozisyonunu şekillendiren genel ilkeler, eşitlik, iklim adaleti ve sürdürülebilirlik gibi unsurları içermektedir. Kamu kurumları ve bireyler, kamusal yararı gözeterek alınacak tedbirler ve düzenlemelere uyum sağlamakla yükümlü olacaklar.
Ulusal Katkı Beyanı doğrultusunda, net sıfır emisyon hedefi ile uyumlu olarak ülkenin kalkınma öncelikleri ve özel koşullar göz önüne alınarak gerekli önlemler alınacaktır. İklim Değişikliği Başkanlığı, sera gazı emisyonlarının azaltımını ve iklime uyum sağlama faaliyetlerini yıllık olarak takip edecek.
Başkanlık, iklim değişikliği ile ilgili planların uygulanmasını sağlamak için kurumlar arası koordinasyonu teşvik edecek ve faaliyet standartlarını belirleyecektir. Ayrıca, verilere ulaşmak için kamu ve özel sektörle iş birliği yapılacak, bu kapsamda gereken bilgi ve belgelerin temini sağlanacaktır.
İklim Değişikliği Başkanlığı, gerekli verileri kamuya açık bilgi platformlarında paylaşacağı gibi, veri temin etmek için protokoller imzalayarak ilgili kamu kurumlarıyla iş birliği yapacaktır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu süreçte gereken yetki devrini yapabilecektir.
– İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE FAALİYETLERİ
Kanun ile belirlenen iklim değişikliği ile mücadele faaliyetleri, gelişmeleri izleyen İklim Değişikliği Başkanlığı koordinasyonunda yürütülecektir. Emisyon miktarları, sektörel ayrışmalarla analiz edilecek ve gerekli yasal düzenlemeler bu doğrultuda gerçekleştirilecektir.
İlgili kamu kurum ve kuruluşları, iklim değişikliğine karşı gösterilecek toplumsal ve çevresel etkilere yanıt vermek üzere planlama araçları geliştirip, iklim değişikliğinin etkilerini en aza indirgemeye yönelik çalışmalar yapacaklardır.
– İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM FAALİYETLERİ
Ulusal Katkı Beyanı kapsamında, iklim değişikliği ile yüzyüze olan risklerin azaltılması ve uyum sağlamaya yönelik uygulamalar yapılacaktır. Kamu kuruluşları, iklim değişikliğine dair veriler elde edecek ve bunları analiz ederek uygun stratejiler geliştirecektir.
Planlama araçları, su kaynaklarının yönetimi ve ekosistemlerin korunması gibi kapsamlı önlemleri içerecek şekilde oluşturulacaktır. Ağaçlandırma ve tarımsal sürdürülebilirlik konularında da önemli tedbirler geliştirilerek ekosistem dengesi sağlanacaktır.
– PLANLAMA VE UYGULAMA
Kuruluşlar, iklim değişikliği ile ilgili strateji ve eylem planlarını belirledikleri hedeflerle uyum içinde hazırlayacaklar. İklim Değişikliği Başkanlığı, bu uygulamaların izlenmesi ve değerlendirilmesi işlevlerini üstlenecek. İl düzeyinde de koordinasyon kurulları oluşturularak yerel iklim değişikliği eylem planları geliştirilecektir.
– FİNANSAL ARAÇLARA İLİŞKİN ESASLAR
Finansal kaynakların geliştirilmesi ve iklim değişikliği ile mücadelede yeni araçların oluşturulması için gerekli mekanizmalar kurulacak. İklim Değişikliği Başkanlığı, finansal teşviklerle iklim yatırımlarını destekleyen sistemler geliştirecektir. Özel sektörle iş birliği içinde çalışmalar yapılacak.
– KARBON PİYASASI KURULU
Karbon Piyasası Kurulu, iklim değişikliği konusunda stratejik kararlar alacak. Kurul, piyasaların etkinliğini sağlamak ve sürdürülebilir büyümeyi desteklemek amacıyla çalışmalar yürütecektir. Gerekli durumlarda, diğer kamu kurum ve kuruluşları, ilgili sektörden uzmanlarla iş birliği yapabilecektir.
– İDARİ YAPTIRIMLAR VE CEZALAR
Düzenlemede belirtilen yükümlülüklere uymayanlar için çeşitli idari para cezaları öngörülüyor. Kanun, ihlalleri tespit edilen gerçek ve tüzel kişiler için önemli yaptırımlar getiriyor. Ayrıca, uygulanacak idari yaptırımlar ve denetim süreçleri de belirlenmiş durumda.
Düzenlemenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından belirlenecek. İklim Kanunu’nun getirdiği yeni düzenlemeler, Türkiye’nin iklim politikalarının geleceğini oluşturma adına önemli bir adım atmasını sağlayacak.
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen İklim Kanunu, ülkenin iklim değişikliğiyle mücadele stratejilerine yön verecek ve kamuoyunu bilgilendirerek farkındalık yaratacak bir çerçeve sunmaktadır.
