İKO Başkanı Atayık, yastık altındaki altın miktarına dair değerlendirmelerde bulundu. Dünya Altın Konseyi’nin tahminlerine göre, bu miktarın yaklaşık 5 bin ton düzeyinde olduğunu belirtti. Ancak zamanla farklı uzmanlar tarafından yapılan 6 bin 500-7 bin ton tahminlerinin bulunduğunu ifade eden Atayık, bu stoklar arasında insanların manevi değer taşıyan ve bankalara verilmesi mümkün olmayan kısımların azaltılması gerektiğini vurguladı.
Atayık, doğru tahminlerin 5 bin ton civarında olduğunu düşündüğünü dile getirirken, şu bilgileri paylaştı:
“Bu verinin doğruluğunu anlamak için Türkiye’deki hanehalkı sayısı olan 20 milyon 200 bin ile nüfusun 85 milyon olarak belirtilen rakamları üzerinden yastık altındaki altın miktarının ne kadar akılcı olduğunu değerlendirebiliriz. Bugün altının kilogram fiyatı yaklaşık 107 bin dolar düzeyindeyse, yastık altındaki birikimlerin parasal karşılığı 500 milyar dolara yaklaşmaktadır.”
– “İTHALATIN YÜZDE 40-50’Sİ SEKTÖRDE KULLANILIYOR”
Atayık, ithal edilen altının tamamının kuyumculuk ve mücevherat sektörü için kullanılmadığını belirtti. İthalatın sadece yüzde 40-50’nin sektörde değerlendirildiğini ifade eden Atayık, gelen altının kilogram başına 2 bin 500-5 bin dolar gibi bir katma değer yarattığını ve böylece Türkiye’nin değerli ihracat ürünlerine dönüşme imkanı bulduğunu aktardı.
Altın Madencileri Derneği verilerine dayanarak, 2023 itibarıyla Türkiye’de 18 ayrı altın madeni sahasında üretim yapıldığını kaydeden Atayık, bu yıl 35,5 ton, 2024’te ise 32,2 ton üretim beklediklerini söyledi. Yurt içi üretim ve hurda geri dönüşüm oranları arttıkça döviz çıkışı olmadan taleplerin karşılandığını belirtti.
Sadece kuyumculuk ve mücevherat alanında yıllık olarak 170-200 ton arasında ithalat gereksinimi bulunduğunu ifade eden Atayık, yurt içi üretimin artmasıyla birlikte ithalat ihtiyacının azaldığını aktardı.
İKO Başkanı Atayık, yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması sürecine değinirken, vatandaşların güven eksikliği nedeniyle birikimlerini yastık altında tutmaya devam ettiğini öne sürdü. Bu bağlamda şunları ekledi:
“Kuyumcuların da dahil olduğu çalışmaların geçmişi 10 yıla dayanıyor. Bakanlıklarda yapılan toplantılarda bankaların yeterince uzman personel bulunduramaması, vatandaşların güven duyduğu kuyumcularla etkileşimde bulunma isteği öne çıktı. Bu noktalardan yola çıkarak KADSİS ve ADN gibi rafineri firmaları ile projeler geliştirilmiştir.”
İKO, mevcut sistemleri geliştiren kurumlar ve kişilerin olumsuz etkilenmemesi için önerilerini Hazine ve Maliye Bakanlığına iletti. Bakanlıktan gelen talep üzerine Yastık Altı Altın Yatırımları Sistemi (YAY-SİS) adında bir proje önerisinde bulunduklarını belirtti. Bu proje ile Türkiye genelindeki kuyumculara, kamu bankaları aracılığıyla finansal destek sağlanması hedefleniyor.
– YAY-SİS İLE ALTINLARIN DEĞERİ BELİRLENECEK
Sistemin işleyişine dair bilgiler veren Atayık, uzmanlar tarafından belirlenen oranlarla has altın karşılıkları oluşturulabileceğini, kuyumcunun bir banka ile iletişim kurarak bu altın karşılıklarının vatandaşa geçirilebileceğini açıkladı. Bankanın, peşin veya vade sonunda getiri sağlayacağı belirtilerek işlemlerin gerçekleştirilmesi mümkün olacak.
Kurulacak sistem sayesinde istinaden değerlenecek altınların brüt ağırlıkları ve has altın eşdeğerleri otomatik olarak hesaplanacak. Atayık, kuyumcuların daha fazla ekspertiz hizmeti sunarak bu süreci kolaylaştıracaklarını belirtti. “Yastık altındaki birikimlerin piyasaya kazandırılması için tüm kuyumcuların sisteme entegre edilmesi gerekmektedir,” dedi.
– İKO’DAN ALTINBANK KURULMASI TEKLİFİ
Atayık, yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması için YAY-SİS öncesinde önerilen Altınbank’ın kurulması çağrısında bulundu. “Kuyumcuların kooperatif mantığı ile üye olabileceği, kamu destekli bir yapı oluşturulmalıdır,” dedi.
Bu sistemle, yastık altındaki altınlar ekonomiye kazandırılacak ve cari açık gibi sorunların tek elden çözülmesi olanağı sağlanacaktır. Atayık, Cumhurbaşkanlığı ve ilgili bakanlıkların desteği ile sürecin hızlanacağına inandığını aktararak, “Altınbank, kuyumcuların kredi ihtiyaçlarını da karşılayacak bir yapı olacaktır,” dedi.
Atayık, başvuru sürecinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından devam ettiğini ve gerekli hukuki, teknik ve sektörel tüm hazırlıkların yapıldığını belirtti.
