Küresel ölçekte sigara içmeyen bireylerde akciğer kanseri görülme sıklığı artış göstermektedir. Uzmanlar, bu kaygı verici durumun ardında hava kirliliğinin etkili olabileceğini öne sürmektedir.
Nature dergisinde yayınlanan kapsamlı bir genetik çalışma, dışarıda solunan is ve dumanın, sigara kullanıcılarında görülen DNA mutasyonlarıyla benzerlik taşıdığını gözler önüne serdi. Ayrıca, sigara içmeyen bireylere özgü yeni genetik mutasyonların da keşfedildiği bildirilmektedir.
HAVA KİRLİLİĞİ SİGARA KADAR TEHLİKELİ OLMAKTADIR
California San Diego Üniversitesi’nden biyomoleküler bilimci Ludmil Alexandrov, “Sigara içmeyenlerde akciğer kanseri oranlarının neden bu denli arttığını tam olarak bilemiyorduk. Araştırmamız, hava kirliliğinin sigara içiminde gözlemlenen DNA hasarları ile sıkı bir ilişki içinde olduğunu ortaya koymaktadır” ifadelerini kullandı.
Dört kıtadan 871 sigara içmeyen akciğer kanseri hastasının tümör örneklerini inceleyen bilim insanları, yüksek hava kirliliğine maruz kalan bireylerde TP53 ve EGFR genlerinde anormallikler ile daha kısa telomer uzunluklarının bulunduğunu ortaya koydu. Bu gen mutasyonları ve telomer kısalması, kanserin gelişimi ve hızlandırılmış yaşlanma ile ilişkilendirilmektedir.
Hava kirliliği yüksek olan bölgelerde yaşayanlar arasında, özellikle sigaranın neden olduğu SBS4 mutasyon izinin bulunma olasılığı temiz hava soluyanlara göre neredeyse dört kat daha fazla tespit edilmiştir. Pasif içiciliğin genetik değişimleri yalnızca sınırlı bir ölçüde artırdığı görülmüştür.
SİGARA İÇMEYENLERDE YENİ MUTASYON TESPİT EDİLDİ
Araştırma, sigara içmeyen bireylerin yüzde 28’inde, sigara içenlerde bulunmayan ve nedeni henüz açıklanamayan yeni bir mutasyon izi (SBS40a) keşfetmiştir. Alexandrov, “Bu mutasyonu birçok vakada gözlemliyoruz, ancak tetikleyicisini hala bilmiyoruz. Bu, tamamen yeni bir araştırma alanını açıyor” şeklinde değerlendirdi.
ARAŞTIRMA NEDEN ÖNEMLİ?
Bugün Amerika Birleşik Devletleri’nde akciğer kanseri vakalarının yüzde 10 ila 20’sinin, hayatında hiç sigara içmemiş ya da 100’den az sigara içmiş kişilerden oluştuğu belirlenmiştir. Bazı uzmanlar, kirli havanın günde bir paket sigara içmekle eşit derecede zararlı olabileceğini savunmaktadır. Ancak bu iddialar genel olarak gözlemsel verilere dayanmaktadır. Son araştırma, kirli havanın akciğer kanserine zemin hazırlayabileceği mekanizmaları genetik düzeyde inceleyerek önemli bir katkı sağlamıştır. Bilim insanları, bu bağlantıyı daha geniş bir örneklemle derinlemesine incelemeye yönelik yeni çalışmalar yapmayı planlamaktadır. Ulusal Kanser Enstitüsü’nden epidemiyolog Maria Teresa Landi, “Sigara içmeyenlerdeki bu artış, küresel anlamda acil bir konu. Nedenini anlamak için üzerinde çalışıyoruz” açıklamasında bulunmuştur.
