Avrupa Birliği maliye bakanlarının, Bulgaristan’ın Avrupa ortak para birimi Euro’yu benimsemesini onaylamak amacıyla Salı günü bir araya gelmesi, ülkenin Euro Bölgesi’nin 21’inci üyesi olma yolundaki son engeli aşmasına olanak tanıyacak.
Bu adım, Bulgaristan’ın 2007 yılında Avrupa Birliği’ne katılmasından bu yana hedeflediği Euro üyeliği için yaklaşık yirmi yıldır süregelen çabalarının bir zirve noktası niteliğinde.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, ABD’nin ticaret politikalarının dolara zarar vermesiyle birlikte Euro’nun küresel ölçekteki profilinin artacağını belirtiyor. Böylece Euro Bölgesi, yeni bir üye kazanmış olacak.
Ancak Sofya’daki hükümetler, bu projenin AB’nin en yoksul üye ülkelerinden birinde yaşam standartlarını yükseltmeye yardımcı olacağını savunurken, Bulgar toplumunun bu konuda ikiye bölündüğü gözlemleniyor. Ülke genelinde binlerce kişi geçtiğimiz hafta alınan kararı protesto etti; Cuma günü polis ile yaşanan çatışmalar sonucunda bir kişi gözaltına alındı.
Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Komisyonu, Bulgaristan’ın katılım için gereken resmi koşulları sağladığını geçtiğimiz ay duyurdu. Avrupa Parlamentosu’nun Bulgaristan’ın Euro’ya katılımını onaylaması ve konuyu maliye bakanlarının değerlendirmesine sunması bekleniyor.
Bulgaristan, son on yılda Euro’yu kabul eden ikinci ülke olarak kaydedilecek, bu durum Euro krizinin para birliği üzerinde yarattığı tehditten bu yana sadece birkaç ülkenin gerçekleştirebildiği bir olayı temsil ediyor. 2023 yılında Hırvatistan’ın Euro’ya geçiş yapması, bu alandaki son örnek olmuştu.
Katılım anlaşmaları kapsamında, Avrupa Birliği üyeleri belirli kriterleri yerine getirdikten sonra Euro’yu kabul etme yükümlülüğüne sahiptir. Ancak Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan gibi bazı ülkeler, parasal egemenliklerini koruma eğiliminde olduğu için bu süreçte daha temkinli bir tutum sergileri.
Bu geçişle birlikte, Bulgar levasının, Alman markına ve dolayısıyla Euro’ya sabitlenmesine neden olan para kurulu düzenlemesi sona erecek. Söz konusu sistem, Bulgaristan’ın 1990’larda Sovyet tarzı ekonomik yapıdan piyasa ekonomisine geçiş sürecinde yaşanan hiperenflasyon ve borç sorunlarını çözmek amacıyla hayata geçirilmişti.
Artık Bulgaristan Merkez Bankası Başkanı Dimitar Radev, Avrupa Merkez Bankası’nın faiz oranlarını belirleyen Yönetim Konseyi’nin bir üyesi olarak, ülkesinin para politikası üzerindeki kontrolünü yeniden elde edecektir.
