Yükseköğretim Kurulundan (YÖK) gelen bilgilere göre, Türkiye, akademik üretkenlik alanındaki uluslararası sıralamalarda artışını sürdürmekte.
YÖK tarafından derlenen 2024 Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu çerçevesinde, 2023 yılında 201 üniversitenin ulusal hakemli dergilerde en az bir yayın gerçekleştirdiği belirtildi. Toplam yayın sayısı ise 37 bin 386 olarak kaydedildi.
2018 yılında ulusal hakemli dergilerde yayımlanan öğretim üyesi başına düşen yayın sayısı 0,12 iken, bu oran 2023’te yaklaşık 3 kat artış göstererek 0,35’e ulaştı.
Türkiye’deki üniversiteler arasında ulusal hakemli dergilerde en fazla yayın yapma başarısını gösteren Tarsus Üniversitesi, öğretim üyesi başına 0,94 yayın sayısıyla liderlik yaparken, onu 0,77 ile Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi ve 0,72 ile Bitlis Eren Üniversitesi izliyor. Sıralamada Bayburt Üniversitesi 0,7 ile dördüncü, Erzurum Teknik Üniversitesi 0,637 ile beşinci, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi 0,633 ile altıncı, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi 0,6 ile yedinci, Samsun Üniversitesi 0,59 ile sekizinci, Çankırı Karatekin Üniversitesi 0,588 ile dokuzuncu ve Gümüşhane Üniversitesi 0,582 ile onuncu sırada yer aldı.
Endeksli dergi ve kitaplardaki yayın sayısı 89 bini aştı
Raporda, SCI, SCI-Expanded, SSCI ve AHCI endeksli dergi ve kitaplardaki kurum adresli yayın sayısının 2022’de 87 bin 355 iken, 2023’te 89 bin 334’e yükseldiği bilgisi yer aldı.
Ayrıca, 196 üniversitenin endeksli dergi ve kitaplarda en az bir kurumsal yayın yaptığı vurgulandı. Öğretim üyesi başına düşen kurum adresli yayın sayısının ise 1 ve üzeri olan üniversite sayısı 51 olarak belirlendi.
Endeksli dergi ve kitaplarda en yüksek öğretim üyesi başına yayın sayısına sahip üniversiteler arasında Koç Üniversitesi 2,73 ile birinci, İstinye Üniversitesi 2,58 ile ikinci ve Sabancı Üniversitesi 2,36 ile üçüncü olarak sıralandı.
188 üniversite iş birliği ile ortak yayın yaptı
Rapor verilerine göre, 2023 yılı itibarıyla 188 üniversite, endeksli dergiler ve kitaplar aracılığıyla ulusal iş birliği ile en az bir kurumsal yayın gerçekleştirdi. Bu üniversitelerin ulusal iş birliğiyle yaptığı yayınların ortalama oranı yüzde 52 olurken, kurum adresli yayınların yüzde 65 ve üzeri oranda ulusal iş birliği ile yayınlandığı üniversite sayısı ise 27 olarak tespit edildi.
Endeksli yayınlarda en yüksek ulusal iş birliği oranlarına sahip üniversiteler arasında İzmir Tınaztepe Üniversitesi 86,9 ile birinci, SANKO Üniversitesi 86,2 ile ikinci ve İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi 84,4 ile üçüncü sıradadır.
Üniversite sektör iş birliği ortak yayın sayısını artırdı
Üniversite ve sektör iş birliğindeki artış, ortak yayın sayılarını da olumlu anlamda etkilemiş durumda. 2023 yılında üniversite sektör iş birliği kapsamında yüzde 1 ve üzeri yayın oranına sahip üniversite sayısı 128 olarak kaydedildi ve toplam yayın sayısı ise 995’e ulaştı. Üniversite sektör iş birliği ile yapılan yayınların toplam yayın sayısına oranı ise ortalama 1,21 olarak belirlenmişken, bu oran 2021’de 1,07 ve 2022’de ise 1,19 olarak tespit edildi.
Üniversite sektör iş birliği kapsamında yapılan yayın sayısının toplam yayın sayısına oranı en yüksek olan üniversiteler arasında İstanbul Gedik Üniversitesi birinci, Koç Üniversitesi ikinci ve Ostim Teknik Üniversitesi üçüncü oldu.
Rapor, 2019-2023 döneminde 198 üniversitenin endeksli dergilerde en az bir atıf almış yayını bulunduğunu da ortaya koydu. Bu üniversitelerin atıf alan yayın ortalaması yüzde 71, kurum adresli yayınlarının yüzde 75 ve üzeri atıf alan üniversite sayısı ise 61 olarak kaydedildi. Endeksli yayınların toplam atıf sayısı ise 3 milyon 282 bin 90 olarak gerçekleşti.
Endeksli yayınların atıf alma oranının en yüksek olduğu üniversiteler arasında Piri Reis Üniversitesi 87,1 ile birinci, Çankaya Üniversitesi 86,1 ile ikinci ve Alanya Üniversitesi 84,2 ile üçüncü olarak öne çıkıyor.
“Hedefimiz öncelikle ilk 10’a girmek”
YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar’ın açıklamalarına da raporda yer verildi.
Prof. Dr. Özvar, Türkiye’yi küresel etki oluşturan bir araştırma ve yenilik merkezi haline getirmeyi hedeflediklerini ifade ederek, “Türkiye, bilimsel doküman üretme sıralamasında dünyada 17’nci sırada. Hedefimiz öncelikle ilk 10’a girmek, ardından ise ilk 5’i zorlamaktır” şeklinde konuştu.
Ayrıca akademisyenlerin yılda en az bir yayın yapmaları konusunda tavsiyelerde bulunarak, mevcut durumun yeterli olmadığına ve Türkiye genelinde akademik üretim için bir seferberlik ilan edilmesi gerektiğine dikkat çekti. Özvar, “Stratejik hedeflerimizden biri de Türkiye’yi küresel etkiye sahip bir araştırma ve yenilik merkezi haline getirmektir. Üniversitelerimizde bilimsel üretkenlikte kayda değer bir artış gözlemlenmektedir. Büyük bir yarış içerisindeyiz” ifadelerini kullandı.
