Sıfır Atık projesi çerçevesinde, Türkiye genelinde çevre kirliliğinin azaltılması ve geri dönüşümün teşvik edilmesi amacıyla Türkiye Çevre Ajansı tarafından uygulamaya konulan Depozito Yönetim Sistemi (DYS) başarılı bir şekilde devam ediyor. 2022 yılında Kızılcahamam’da pilot uygulaması başlatılan sistem, 2024 Aralık itibarıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Türkiye Çevre Ajansı’nın merkez binalarında kullanılmaya başlanacakken, 2025 Şubat’ından itibaren Sakarya ilinde de devreye alınacak.
BAKAN KURUM: DOA 7 BÖLGEMİZE YAYILIYOR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada, “DOA 7 bölgemize yayılıyor. Depozito İade Makinelerimizin kurulumuna Sakarya’nın ardından; Erzurum, Mersin, Gaziantep, Samsun, İzmir ve Konya’da da başladık. Depozito Yönetim Sistemi ile atıklar doğaya değil DOA’ya gidecek” ifadelerini kullandı.
6 PİLOT İL DAHA SİSTEME DAHİL OLDU
Sisteminin 7 bölgeye yaygınlaştırılması için 24 Haziran – 8 Temmuz 2025 tarihleri arasında kamu koordinasyon toplantıları gerçekleştirildi. Bu toplantılar, Erzurum, Mersin, Gaziantep, Samsun, İzmir ve Konya illerinde Türkiye Çevre Ajansı Başkanı Prof. Dr. Ferhat Pirinççi’nin yanı sıra vali, büyükşehir ve ilçe belediye başkanları, ticaret ve sanayi odaları yöneticileri ile bir araya gelindi. Toplantılarda sistemin tanıtımı ve bilgilendirmeleri yapıldı.
DOA MAKİNELERİ 81 İLE YAYILACAK
Bu illerde yapılan koordinasyon toplantılarının ardından Depozito İade Makineleri (DİM) kurulmaya başladı. İlk aşamada 7 ildeki marketler, alışveriş merkezleri, üniversite kampüsleri, metro ve tren istasyonları, kamu ve belediyelere ait binalar gibi alanlarda makine yerleştirilmeye başlandı. İlerleyen süreçte bu makinelerin tüm 81 ile yayılmasının hedeflendiği belirtildi.
SAKARYA’DA 4 AYDA 3 MİLYON ADET AMBALAJ TOPLANDI
Şubat 2025’te Sakarya’da başlatılan sistemin pilot uygulaması sonucunda 4 ay içerisinde yaklaşık 200 ton cam, 20 ton PET ve 2 ton alüminyum olmak üzere toplamda 3 milyon adet ambalaj toplandı. Bu uygulama sayesinde 175 bin 139 litre su, 239 bin 51 kilovatsaat enerji tasarrufu sağlandığı ve 145 bin 983 kg karbondioksit salınımının azaltıldığı bildirildi.
HEDEF; YILLIK 520 MİLYON AVRO KAZANÇ
DYS’nin Türkiye genelinde uygulanmasıyla birlikte çevre kirliliğinin önüne geçilmesi, denizlerdeki plastik atıkların miktarının azaltılması, her yıl 25 milyar atık şişenin geri kazanılarak ekonomiye kazandırılması bekleniyor. Ayrıca, kayıt dışı üretimin engellenmesi ve sistemin yaklaşık 520 milyon avro kazanç sağlaması öngörülüyor. Atık toplama ve depolama maliyetlerinin düşmesinin yanı sıra, düzenli depo sahalarının ekonomik ömrünün uzatılması ve çevre bilincinin artırılması gibi birçok fayda da hedefleniyor.
DOA MOBİL UYGULAMASI İLE KOLAY İADE
Tek kullanımlık cam, PET ve alüminyum içecek ambalajlarının geri dönüşüme kazandırılmasına yönelik sistem, ‘depozito işareti’ ile etiketlenen ambalajlarla çalışmaktadır. Tüketicilerin boş ambalajları kolayca iade edebilmeleri amacıyla DOA (Depozitosu Olan Ambalajlar) adında bir mobil uygulama geliştirilmiştir. Android ve iOS uygulama mağazalarında erişime sunulan bu uygulama, e-cüzdan sistemiyle entegre çalışmakta ve Emlak Katılım Bankası altyapısıyla piyasaya sürülmektedir. Tüketiciler, boş ambalajlarını DİM’e iade ederken mobil uygulama sayesinde depozito bedelini e-cüzdanlarına anlık olarak yükleyebiliyorlar. Biriken paralar, QR ödeme özelliği olan POS cihazlarında harcanabilir veya diğer bankacılık işlemleri için kullanılabilir.
