Küresel finansal piyasalarda, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bağımsızlığına ilişkin oluşturulan endişelere rağmen, açıklanan makroekonomik verilerin olumlu gelmesi ve büyük bankalar ile şirketlerin karlılıklarındaki artış, yatırımcıların risk iştahını artırmayı sürdürüyor.
ABD’nin uyguladığı gümrük tarifelerinin küresel ekonomi üzerindeki etkilerine dair belirsizlik ise devam ediyor.
Analistler, ülkedeki bankacılık sektöründeki olumlu gelişmelerin, tüketici harcamaları ve ticari faaliyetlerin canlılığını koruduğu yönünde değerlendirmelerde bulunarak, özellikle yatırım bankacılığı ve varlık yönetimi birimlerinden elde edilen gelirlerdeki artışın finansal piyasalarda güçlü bir seyir izlediğine işaret etti.
Bu dönemde büyük bankalar ikinci çeyrek mali sonuçlarını açıklarken, Bank of America’nın net karı %3, Morgan Stanley’nin %15 ve Goldman Sachs’ın net karı %22 oranında artış gösterdi.
Diğer yandan, geçen hafta ABD basınında yer alan haberlere göre, eski Başkan Trump’ın bazı Cumhuriyetçilere Fed Başkanı Jerome Powell’ı görevden almaya yönelik niyetlerini açıkladığı iddia edildi, ancak Trump, bu konuda bir planının olmadığını belirtti.
Analistler, Fed’in faiz indirimine gitme beklentilerinin hala gündemde olduğunu ve Trump’ın Powell’ı görevden almayı düşünmediğini ifade etmesinin, küresel piyasalardaki risk iştahını olumlu yönde etkilediğini belirtti.
Fed Başkanı Powell üzerindeki faiz indirimi baskısı artıyor
ABD Başkanı Donald Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik faiz indirimlerinde geç kaldığına dair eleştirilerine devam etti.
Trump, perakende satışlarının beklenenin üzerinde gerçekleşmesi ve işsizlik maaşı başvurularındaki azalma sonrasında sosyal medyadan, “Harika rakamlar çıktı,” şeklinde bir paylaşımla Powell’a faiz indiriminde bulunması çağrısında bulundu.
Makroekonomik verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Haziran ayında aylık %0.3 ile beklentilere uygun, yıllık bazda ise %2.7 ile beklentilerin üzerinde bir artış yaşadı. Aylık enflasyon, ocaktan bu yana en yüksek seviyeye, yıllık enflasyon da şubattan bu yana zirveye ulaştı.
Çekirdek TÜFE ise, enerji ve gıda fiyatları hariç, Haziran’da aylık %0.2 ve yıllık %2.9 artış kaydetti. Piyasa, çekirdek enflasyonun aylık %0.3, yıllık %3 olacağını öngörüyordu. Mayıs ayında bu rakamlar sırasıyla %0.1 ve %2.8 olarak açıklanmıştı.
Analistler, mevcut tarife kaynaklı risklerin sürdüğüne dikkat çekerken, Fed’in enflasyon ve iş gücü piyasası görünümünde daha fazla netlik sağlamadan faiz indirimine gitmeyeceğini ifade etti.
Enflasyon verilerinin ardından para piyasalarında, Fed’in Eylül ayında faiz indirimine gidebileceği beklentileri zayıfladı; ancak bankanın bu yıl içinde toplamda iki kez faiz indirebileceği öngörüleri devam ediyor.
ABD Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) Haziran ayında aylık bazda değişim göstermedi, yıllık değeri ise %2.3 ile beklentilerin altında arttı. Yıllık üretici enflasyonu, geçen yıl Eylül’den bu yana en düşük seviyede kaydedildi.
Çekirdek ÜFE ise, değişken gıda ve enerji fiyatları hariç, Haziran’da aylık değişim göstermedi ve yıllık %2.6 artış gösterdi.
Haziran’da perakende satışlar %0.6 artıştır ve bu da beklentilerin üzerinde bir sonuç oldu. İşsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı ise 12 Temmuz ile biten haftada, bir önceki haftaya göre 7 bin kişi azalarak 221 bine düştü. Bu durum, üst üste 5 hafta süren bir azalma serisi ile üç ayın en düşük seviyesine inen işsizlik maaşı başvuru sayısının piyasa beklentilerinin altında gerçekleştiğini gösterdi.
ABD hükümetinden ihracat lisansı alan Nvidia, H20 çiplerinin Çin’e satışına devam etmeyi planladığını açıkladı. Nvidia’nın hisseleri, haftalık bazda %4.5 değer kazanırken, bu gelişme Nasdaq endeksini olumlu etkiledi.
ABD’de üç yasa tasarısı onaylandı
ABD Temsilciler Meclisi, dijital varlıkları düzenleyen ve “Dijital Varlık Piyasası Netlik Yasa Tasarısı” olarak adlandırılan CLARITY tasarısını, yanı sıra ABD sabitcoinleri üzerine “GENIUS” adı verilen yasa tasarısını ve merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) çıkarılmasını engellemeyi hedefleyen “Anti-CBDC” yasa tasarısını onayladı.
Bu gelişmeler ışığında, New York borsasındaki S&P 500, haftalık %0.59, Nasdaq endeksi %1.51 değer kazanırken, Dow Jones endeksi %0.07 değer kaybetti.
Önümüzdeki hafta pazartesi öncü göstergeler endeksi, salı Fed Başkanı Powell’ın önemli açıklamaları, çarşamba 2. el konut satışları, perşembe haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve imalat sanayi PMI, cuma günü de dayanıklı mal siparişleri takip edilecek.
Dolar endeksi güçlü kalmaya devam ediyor
ABD ekonomisine ilişkin iyimserlikle dolar endeksi haftayı %0.6 artışla 98.48 seviyesine ulaştı.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi ise haftayı %4.23 ile yatay seyirle tamamladı.
Dolar endeksinin artışı, altının ons fiyatının %0.2 kayıpla 3,350 dolara düşmesine neden oldu.
Brent petrolün varil fiyatı ise %2 azalarak 68.6 dolara geriledi.
Avrupa’da ECB’nin faiz kararı öne çıkıyor
Avrupa’da bilanço dönemi iyimserlikleri ve ABD ile ticaret anlaşması yapılmasına dair artan beklentiler, piyasaların alış ağırlıklı bir seyir izlemesine neden oldu.
Başkan Trump, ülkesinin ticaret anlaşmaları konusundaki açıklamalarıyla, Hindistan ile yeni bir anlaşmanın çok yakın olduğunu ve Avrupa Birliği (AB) ile benzer bir anlaşmanın olabileceğini vurguladı.
Cuma günü Trump’ın ticaret müzakerelerinde %15-20 oranında gümrük vergisi uygulama istekliliği Avrupa piyasalarında risk algısını artırdı.
Avro Bölgesi’nde Mayıs ayında %1.9 olan yıllık TÜFE, Haziran’da %2’ye yükseldi ve aylık %0.3 artış kaydedildi. Piyasa, TÜFE’nin yıllık %1.9, aylık %0.3 olacağı öngörülerinde bulunmuştu.
Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi’nin (ZEW) kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek altı aya ilişkin beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Güven Endeksi, olumlu sinyaller ve azalan faiz oranları ile birlikte, geçen aya oranla 5.2 puan artarak Temmuz’da 52.7 seviyesine yükseldi.
İngiltere’de enflasyon, aylık %0.3 ve yıllık %3.6 oranında gerçekleşerek beklentilerin üzerinde bir artış göstermiştir. Ülkede Mayıs ayına ilişkin enflasyon verisi, aylık %0.2 ve yıllık %3.4 olarak hesaplanmıştı.
Hollanda kökenli çip üretim teknolojileri firması ASML’nin geliri, ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre %15 artarak 7.7 milyar avroya yükseldi. Şirketin net karı ise bir önceki yılın ikinci çeyreğinde 1.57 milyar avro iken 2025’in ikinci çeyreğinde 2.29 milyar avroya ulaşmıştır.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), ekonominin ABD’nin gümrük tarifesi politikası sebebiyle ikinci çeyrekte bir ivme kaybettiğini açıkladı.
ECB’nin faiz kararı yatırımcılar için büyük önem taşırken, bankanın politika faizlerinde herhangi bir değişiklik yapması beklenmiyor.
Söz konusu gelişmeler doğrultusunda, geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi %0.57, Almanya’da DAX endeksi %0.14 ve İtalya’da MIB 30 endeksi %0.58 değer kazanırken, Fransa’da CAC 40 endeksi %0.08 değer kaybetti.
Gelecek haftanın veri takviminde, çarşamba Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi, perşembe ECB’nin faiz kararı ve bölgede açıklanacak imalat sanayi ile hizmet sektörü PMI’sı, cuma günü ise Almanya’da iş dünyası güven endeksi takip edilecek.
Asya borsaları yükseldi
Asya borsalarında, özellikle Çin’de açıklanan makroekonomik verilerin olumlu gelmesiyle birlikte risk iştahı artış göstermiştir. Bazı özel çip sevkiyatlarının Çin’e yeniden başlayabileceğine dair gelen haberler, teknoloji hisselerini de destekledi.
Dünyanın en değerli şirketlerinden Nvidia, H20 yapay zeka çiplerinin tekrar Çin’e satışına başlanacağını duyurdu.
Nvidia Üst Yöneticisi Jensen Huang, ABD’li politika yapıcılar ve Başkan Trump ile bir araya gelerek, yönetimin yerel üretimi destekleme ve yapay zeka altyapısını güçlendirme çabalarını yineledi.
Çin ekonomisi, 2. çeyrekte bir önceki çeyreğe oranla %1.1, yıllık bazda ise %5.2 büyüme kaydetti. Haziran ayında sanayi üretimi yıllık %6.8 artış gösterdi ve bu veri de beklentileri aştı. Ancak, aynı dönemde perakende satışlar yıllık %4.8 artarak daha düşük bir rakam olarak kaydedildi.
Ülkenin Haziran ayında ihracatı, yıllık bazda %5.8 ile tahminleri aşarken, ithalatı da %1.1 arttı.
Japonya’da enflasyon, direnç göstererek fiyatlamaları zorlaştırmaya devam etmekte. Haziran ayında TÜFE, aylık %0.1, yıllık %3.3 oranında artış gösterdi. Çekirdek TÜFE’deki artış da %3.3 olarak açıklandı.
Japonya’daki enflasyon, Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) %2 hedefinin üzerinde kalıyor. Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, döviz kurlarındaki aşırı dalgalanmalara karşı temkinli olunması gerektiğini vurguladı.
Ayrıca, ülkede 20 Temmuz’da Danışman Meclisi seçimleri yapılacak.
Çin ile ABD arasındaki ticaret anlaşmalarına dair gelişmeler yakından takip ediliyor. Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, ülkesinin ABD ile ticari ilişkileri sağlıklı hale getirerek sürdürülebilir bir gelişim sağlamayı hedeflediğini açıkladı.
Haftalık bazda, Çin borsası Şanghay bileşik endeksi %0.69, Hong Kong’daki Hang Seng endeksi %2.84, Güney Kore’deki Kospi endeksi %0.38 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi %0.63 artış gösterdi.
Gelecek hafta Asya tarafında Japonya’da açıklanacak Tokyo TÜFE verileri önemli bir gündem maddesi olarak öne çıkıyor.
Yurt içinde TCMB’nin faiz kararı bekleniyor
Yurt içinde geçen hafta alış ağırlıklı bir seyir izlenirken, BIST 100 endeksi %0.07 artış göstererek 10,366.16 puana ulaştı.
Dolar/TL ise haftayı, önceki haftanın kapanış değerinin %0.56 üzerinde 40,3916’dan tamamladı.
Gelecek hafta pazartesi Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) piyasa katılımcıları anketi, çarşamba tüketici güven endeksi, perşembe TCMB Para Politikası Kurulu toplantısında açıklanacak faiz kararı, cuma günü ise reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı ile birlikte uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Moody’s ve Fitch Ratings’in Türkiye değerlendirmeleri takip edilecektir.
Ekonomistler, Temmuz ayında TCMB’nin politika faizini 250 baz puan indirerek %43.50 seviyesine çekmesini beklemektedir.
Yıl sonu politika faizi beklentileri ise %35 seviyesinde oluşmakta. Teknik açıdan BIST 100 endeksinin 10,500 ve 10,600 seviyeleri direnç, 10,300 ve 10,200 seviyeleri ise destek konumunda değerlendirilmektedir.
