Hazine ve Maliye Bakanlığından edinilen bilgilere göre, dijital alışverişlerin artış göstermesi, bu alandaki kayıt dışılığı incelemeye yönelik çalışmaları da hızlandırdı.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), e-ticaret platformları üzerinden gerçekleştirilen satışlardan elde edilen gelirleri analiz etmeye aldı. Bu analiz, e-ticaret kanallarından kazanç elde edenlerin mükellefiyet durumlarının yanı sıra, bu gelirlerin vergi beyannamelerine yansıtılıp yansıtılmadığını belirlemeyi amaçlıyordu. İncelemelerde dikkate değer uyumsuzluklar tespit edildi.
2021-2022 yıllarını kapsayan analizlerde, 13 bin 494 mükellefin 18 milyar liralık hasılatı kayıt dışı bıraktığı, 2023-2024 dönemine ait analizlerde ise 3 bin 610 mükellefin 26,5 milyar lira hasılatı kaydettirmediği görüldü.
Bu durum sonucunda, toplamda 17 bin 104 mükellefe ait 44,5 milyar lira tutarında kayıt dışı hasılat ortaya çıkarıldı.
Bir kişi için gelir ve beyan arasındaki fark 122 milyon lira
Yapılan detaylı analizlerde, mükellefiyet kaydı olmaksızın ticari faaliyet yürüten kişiler de belirlendi. Sektördeki kayıt dışılığa dair önemli bulgular elde edildi.
Örneğin, 2021 yılında bir gerçek kişinin e-ticaret platformları üzerinden tam 895 bin 562 işlem yaptığı ve 135 milyon lira satış hasılatı sağladığı belirlendi. Bu bireyin e-ticaret gelirleri ile vergi beyanları arasında 122 milyon lira tutarında ciddi bir fark bulunduğu, buna rağmen hiç vergi ödemediği tespit edildi.
İzaha davet ile 2 milyar lira beyan
Vergi daireleri, bu tür mükellefleri izaha davet etmeye başladı. Riskli kabul edilen mükelleflerden ilk aşamada 3 bin 147’si yanıt verip 2 milyar lira gelir beyanında bulundu.
Mükellef statüsünde olmayan 190 kişi için gerçekleştirilen izaha davet çalışması sonucu 276 beyanname alındı ve 83 milyon lira matrah beyan edildi.
Bahsi geçen çalışmalara bağlı olarak, beyanlarında gerekli düzeltmeleri yapan mükelleflere daha az ceza uygulanacağı ifade ediliyor. Ancak, çağrıya cevap vermeyenler veya gelirlerini gizlemeye devam edenler hakkında vergi incelemesi ve cezai işlem süreci başlatılacak.
Diğer yandan, e-ticaret sektöründe yapılan ödemelere 1 Ocak itibarıyla %1 oranında stopaj uygulanmaya başlanmıştı.
“Vergi kaybına izin vermeyeceğiz”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijitalleşmeyle birlikte vergi kaybının izinin sürülmesinin artık daha kolay hale geldiğini belirtti. Bakan Şimşek, “Kayıt dışılıkla mücadelede kararlıyız. e-Ticaret platformları üzerinden gelir elde eden herkes vergisini ödemekle yükümlüdür. Vergi cezasıyla karşılaşmak istemeyen tüm mükellefleri gönüllü uyum ile beyanlarını güncellemeye davet ediyoruz. Dijitalleşen dünyada vergi kaybına izin vermeyeceğiz. Vergi güvenliğini sağlamak için bu yıl başından itibaren devreye aldığımız tevkifat uygulaması, kayıt dışılıkla mücadelede önemli bir katkı sağlayacak” ifadelerini kullandı.
