İran devlet televizyonunun bildirdiğine göre, İran, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın Avrupa taraflarının talebi üzerine yeni bir nükleer görüşme turunu kabul etti.
Bu kapsamda, 25 Temmuz Cuma günü İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde gerçekleştirilecek olan görüşmelere İran’ı temsilen Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Tahtrevançi ile Kazım Garibabadi katılacak.
İran ile E3 olarak bilinen nükleer anlaşmanın Avrupa tarafları olan İngiltere, Fransa ve Almanya, 16 Mayıs’ta yine İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde bir araya gelmişti. Toplantıda, ABD ile İran arasındaki müzakerelerin devamına dair bir uzlaşı sağlanmıştı.
İSRAİL’İN SALDIRILARI MÜZAKERELERİ ETKİLEDİ
İran ile ABD arasındaki müzakereler sürerken, İsrail tarafından 13 Haziran’da İran’a yönelik saldırılar gerçekleştirilmiş ve bu durum, hem ABD hem de Avrupa ile olan müzakere sürecinin kesilmesine neden olmuştu.
İran, 2015’te imzalanan nükleer anlaşma kapsamında kaldırılan Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının geri getirilmesini sağlayacak “tetik mekanizması” hakkında, Avrupa ülkeleri tarafından devreye sokulma riski taşıdığına dair endişelerini dile getiriyor. Bu mekanizmanın süresinin 18 Ekim’de sona ereceği belirtiliyor. Eğer İran’ın nükleer programına dair bir çözüm bulunamazsa, Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce mekanizmayı işletmeye başlayabileceği düşünülüyor.
2015’TEKİ NÜKLEER ANLAŞMA VE “TETİK MEKANİZMASI”
14 Temmuz 2015 tarihinde İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında, yaptırımların kaldırılması karşılığında İran’ın nükleer faaliyetlerinin sınırlı tutulduğu bir anlaşma imzalanmıştı. Ancak ABD, 2018 yılında söz konusu anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmiş ve İran’a yönelik yaptırımları geri getirmişti. İran, Avrupa ülkelerinden ABD’nin uyguladığı yaptırımları telafi edecek tedbirler almasını talep etmesine rağmen, Avrupa tarafları henüz bu konuda somut adımlar atmamıştı.
Bu gelişmelerin ardından İran, anlaşmadaki yükümlülüklerini kademeli olarak durdurmaya başlamış ve ilerleyen süreçte yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelmiştir.
İngiltere, Fransa ve Almanya ise ABD’nin tek taraflı çekilmesinin ardından, nükleer anlaşmadan doğan ve “snapback” olarak adlandırılan mekanizmayı devreye alma tehdidinde bulunmuşlardır. Bu mekanizma sayesinde, İran’ın anlaşmayı ihlal etmesi durumunda BM yaptırımlarının tekrar uygulanabilmesi mümkün hale gelmektedir.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupa taraflarının anlaşmanın temel ilkelerini ihlal ettiğini ve dolayısıyla mekanizmanın uygulanmasına dair hukuki bir dayanağa sahip olmadıklarını ifade etmiştir.
İRAN DÜZENLEMELERİ DOĞRULADI
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasındaki nükleer görüşmelerin 25 Temmuz’da İstanbul’da gerçekleştirileceğini onayladı.
Bekayi, konuya ilişkin açıklamalarında, İran’ın Avrupa ülkelerinin talebi doğrultusunda bu üç ülkenin temsilcileriyle yeni bir görüşme düzenlemeyi kabul ettiğini belirtti.
Devlet televizyonu, İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasındaki nükleer görüşmelerin 25 Temmuz’da İstanbul’da yapılacağını duyurmuştu.
