Siirt’in Tillo ilçesine bağlı Sinep köyü sakinleri, nesli tehlike altında olan ve yerel olarak endemik bir bitki türü olarak bilinen Siirt adaçayını (Salvia Siirtica) korumak amacıyla, bitkinin yetiştiği mezarlıkta nöbet tutmaya başladılar. Bu bitkinin koparılması durumunda 557 bin 212 lira tutarında ceza uygulanıyor.
Sinep köyü mezarlığında bulunan Siirt adaçayı, IUCN kriterlerine göre yalnızca burasıyla sınırlı bir yaşam alanına sahip olup, popülasyondaki birey sayısı nedeniyle “kritik tehlike” statüsündedir.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Siirt Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanmış olan “Siirt Adaçayı Tür Koruma Eylem Planı” çerçevesinde koruma altına alınan bu bitkiyi koparanlara ciddi bir idari ceza uygulanması hedefleniyor. Mezarlıkta bitkiyi inceleyen akademisyenler, türün önemini köy sakinlerine aktardıktan sonra, köylüler nöbete başlamışlardır.
Siirt adaçayının korunması amacıyla tutulan nöbetler, mayıs ayından başlayıp temmuz sonuna kadar devam etmektedir.
BİTKİNİN KORUNMASI İÇİN YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALARA KÖY SAKİNLERİ DE DESTEK VERİYOR
Siirt Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Fidan, Türkiye’nin zengin bitki örtüsü ve ülkedeki bitki çeşitliliği hakkında önemli bilgiler verdi. Türkiye’deki bitki varlığının üçte birinin endemik olduğunu kaydeden Fidan, Siirt adaçayının da bu endemik türler arasında yer aldığını belirtti. 2011 yılında bilim dünyasına kazandırılan bu bitkinin korunması için Doğa Koruma ve Milli Parklar Siirt Şube Müdürlüğü’nün yanı sıra yerel halkın da büyük çaba sarf ettiğini ifade etti.
Fidan, “Buraya gelen her ziyaretçinin gerekli izinleri alması gerektiğini” ifade etti. Bölgeye özgü ve lokal bir tür olduğunun altını çizen Fidan, köylülerin de bitkinin korunmasına katkıda bulunduğunu vurguladı. Türkiye’nin endemik bitki türleri bakımından zengin olduğuna dikkat çeken Fidan, Siirt adaçayının hem tıbbi aromatik bitki potansiyelinin hem de süs bitkisi olarak kullanım olanaklarının olduğunu belirtti ve bu türün ekonomik katkısının yüksek olduğunu sözlerine ekledi.
BİTKİNİN HEM ÇİÇEK AÇTIĞI HEM TOHUM VERDİĞİ DÖNEMDE NÖBET SÜRÜYOR
Köy muhtarı Şaban Koyun, yıllardır farkında oldukları Siirt adaçayının koruma altına alınmasının ardından bu bitkinin önemini daha iyi kavradıklarını dile getirdi. Koyun, köylüler olarak bitkiyi korumak için el birliğiyle çalıştıklarını ve bu nedenle yalnızca çiçek açtığı dönemde değil, türün çoğalması açısından tohum verdiği dönemde de mezarlıkta nöbet tuttuklarını belirtti.
Koyun, “Bilim insanları, bu türün dünyada sadece burada bulunduğunu ifade ettiler. O günden beri bitkinin değerini bilerek korumaya çalışıyoruz.” şeklinde konuştu.
Bölgedeki vatandaşlar, yabancı bir kişinin mezarlıkta görülmesi durumunda onu izlediklerini ve bitkilere zarar vermemesi için gerekli önlemleri aldıklarını aktardılar. 81 yaşındaki Ahmet Beşir Tatlı da, bu bitkinin ülkeye ve millete faydalı olacağı umudunu dile getirdi ve “Tanımadıklarımızı mezarlığa sokmuyoruz. Bitkiyi korumak için elimizden geleni yapacağız.” dedi.
