Dünya genelinde gemilerden kaynaklanan petrol sızıntılarının kapsamı, en son yapılan bilimsel araştırmalarla bir kez daha gözler önüne serildi. 2014 ile 2019 yılları arasında gerçekleştirilen uydu görüntü analizi, toplamda 90 binden fazla petrol sızıntısının meydana geldiğini gösterdi.
Ancak, bu olaylardan yalnızca 474’ü resmi kayıtlara geçmiş durumda. Bu da, ortaya çıkan kirliliğin sadece yüzde 0,5’inin bildirildiği anlamına geliyor.
Guardian ve Watershed Investigations tarafından yürütülen bir analiz, denizcilik verilerini sağlayan Lloyd’s List ile uydu görüntülerine dayanan bilimsel çalışmaların karşılaştırılmasını içeriyor. Bu kapsamda, bildirilmemiş kirlilik olaylarının ölçülebilir boyutu gün yüzüne çıktı.
Florida Eyalet Üniversitesi’nin araştırması, sızıntıların çoğunluğunun yasadışı işlemlerden kaynaklandığını ve bu durumun uluslararası kirlilik sınırlarını en az üç kat aştığını vurguluyor. Yine araştırmalara göre, bu sızıntıların genel olarak gemilerin dengesini sağlamak için kasıtlı olarak boşalttığı petrol içeren sintine suyundan kaynaklandığı belirlendi.
YAPTIRIMLAR YETERSİZ KALIYOR
Sözü edilen sızıntıların yalnızca küçük bir kısmı, uluslararası Marpol Sözleşmesi çerçevesinde yaptırımlara maruz kaldı. Avrupa Sayıştayı’nın Mart ayında yayımladığı bir rapor ise, AB sularındaki petrol sızıntılarına karşı etkili yaptırımların uygulanmadığını ortaya koymuştu. AB ülkeleri, uydu sistemleriyle tespit edilen sızıntıların yalnızca yarısını denetledi ve bu vakaların sadece yüzde 7’sinde kirliliği onaylayabildi.
AFRİKA KIYILARINDA DA TABLO AYNI
2021-2022 yılları arasında gerçekleştirilen başka bir çalışma ise, Batı Afrika kıyılarında uydu görüntülerde tespit edilen petrol sızıntılarının yüzde 16’sının gemilerden kaynaklandığını ortaya koydu. Bu süre zarfında uluslararası yetkililerin herhangi bir olay kaydı tutmadığı dikkati çekti.
DENİZCİLER VE UZMANLAR UYARIYOR
Petrol sızıntılarının önemli bir kısmının, gemilerin en alt bölümlerindeki sintine suyunun arıtılmadan denize boşaltılmasıyla oluştuğu biliniyor. Yüksek maliyetler ve zaman baskısı nedeniyle bazı gemiler, bu atıkları limana değil, doğrudan denize salmayı tercih ediyor.
İsmini vermek istemeyen bir denizci, “Bazı gemilerin sintineleri sürekli doluyor ve arıtma süreci zaman aldığı için iptal ediliyor. Ticari baskılar çok yüksek; bu nedenle kâr için çevre göz ardı edilebiliyor,” şeklinde konuştu.
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Marpol Sözleşmesi kapsamında her geminin petrol ve sintine boşaltımlarını kayıt altına almakla yükümlü olduğunu belirtiyor. Denetim ve yaptırım sorumluluğu ise bayrak ve liman devletlerine aittir.
Oceana UK İcra Direktörü Hugo Tagholm, “Gemilerden kaynaklanan bu zehirli kirlilik kabul edilemez seviyelerde. Deniz yaşamını korumak ve iklim krizine karşı mücadelenin bir parçası olarak fosil yakıt bağımlılığını sonlandırmalıyız,” çağrısında bulundu.
