ABD hükümetinin korumacı politikalar kapsamında uyguladığı tarifelerin küresel ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri, Fed’in para politikası konusundaki belirsizliklerle birleşerek dünya genelindeki piyasalarda fiyatlamaları etkilemeye devam ediyor.
Federal Rezerv (Fed), dün gerçekleştirdiği toplantıda politika faizini değiştirerek yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tutmaya karar verdi ve enflasyonun hala yüksek seviyelerde seyrettiğinin altını çizdi.
Toplantı sonrası yapılan açıklamalarda, Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyeleri Michelle Bowman ve Christopher Waller’ın faiz oranının sabit tutulması kararına itirazda bulundukları belirtildi. Bu iki üye, politika faizinin 25 baz puan indirilmesi yönünde görüş bildirdi.
Açıklamalar, net ihracattaki dalgalanmaların halen veri akışını etkilemesine rağmen, yılın ilk yarısında ekonomik büyümenin ılımlı şekilde devam ettiğini ortaya koydu. İşsizlik oranının düşük kalmaya devam ettiği ve iş gücü piyasasında istikrarın sürdüğü bilgisi verilirken, ekonomik görünümdeki belirsizliklerin de yüksek seviyelerde seyrettiği ifade edildi.
Fed Başkanı Jerome Powell, faiz oranının sabit kalmasının ardından yaptığı açıklamada, Eylül ayı için herhangi bir faiz indirimi kararının alınmadığını belirtti. Powell, “Eylül hakkında herhangi bir karar vermedik. Bu tür kararlar için önceden plan yapmıyoruz. Eylül toplantısında alacağımız kararı belirlemek için o zamana kadar elde edeceğimiz verileri değerlendiracağız.” dedi.
Powell, yükselen tarifelerin bazı gözle görülür etkilerini piyasaya yansıtmaya başladığına dikkat çekerken, bu etkilerin ekonomik faaliyet ve enflasyon üzerindeki uzun vadeli sonuçlarının henüz netleşmediğini vurguladı. Fed Başkanı, mevcut politika duruşunun enflasyon riskleri üzerinde koruyucu bir etki sağladığını belirtirken, istihdam ile ilgili risklere de özel önem verdiklerini kaydetti.
Yatırımcılar, bu açıklamalar sonrasında Eylül ayında bir faiz indirimi bekleyenlerin umutlarının zayıfladığını hissetti. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ise Fed’in Eylül ayında faiz indirme olasılığı, yüzde 67’den yüzde 43 seviyelerine düşmüş durumda.
Analistler, Powell’ın faiz oranlarını düşürmesi halinde iş gücü piyasasında bir rahatlama olabileceğini, ancak bunun beraberinde enflasyonist baskıların daha da artabileceğini belirtiyor.
– MAKROEKONOMİK VERİLER ABD EKONOMİSİNİN GÜCÜNÜ KORUDUĞUNA İŞARET ETTİ
Yatırımcıların dikkatle takip ettiği makroekonomik veriler, ABD’de açıklanan son verilerin ülke ekonomisinin ikinci çeyrekte beklenenden daha iyi bir performans sergilediğini ortaya koydu.
Buna göre, ABD ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 3 büyüyerek tahminlerin üzerinde bir sonuç aldı. Bu büyümede, ithalat düşüşü ve tüketici harcamalarındaki artış önemli bir rol oynarken, aynı dönemde yatırımlarda ve ihracatta gerileme yaşandı.
Özel sektör istihdamı Temmuz ayında 104 bin kişilik bir artış kaydederek piyasa beklentilerini aştı. Açıklanan verilerin ABD ekonomisinin gücünü koruduğuna işaret ettiğini belirten analistler, Fed Başkanı Powell’ın olumlu veriler ışığında faiz indirimi için aceleci bir tutum sergilemeyeceğini aktardılar.
Yarın açıklanacak olan istihdam raporundaki tarım dışı istihdam verisinin ise Fed’in geleceğe dair yol haritasına dair önemli ipuçları vermesi bekleniyor.
Ticaret cephesinde, ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan’ın Çin ile Rusya’dan en fazla enerji ithalatı gerçekleştiren ülke olduğunu vurgulayarak, Hindistan’ın 1 Ağustos’tan itibaren yüzde 25 gümrük tarifesi ödeyeceğini duyurdu.
Ayrıca, Trump’ın imzaladığı kararname ile Brezilya’ya uygulanan gümrük vergisi oranı yüzde 10’dan yüzde 50’ye çıkarılırken, Güney Kore ile bir ticaret anlaşması yapılması sonucu bu ülkeye yüzde 15 oranında tarife uygulanacağı açıklandı.
ABD Hazine Bakanlığı, 3, 10 ve 30 yıl vadeli 125 milyar dolarlık tahvil satışı yapacağını duyurdu. Bu konuda yapılan açıklamada, 5 Ağustos’da 58 milyar dolarlık 3 yıl, 6 Ağustos’ta 42 milyar dolarlık 10 yıl ve 7 Ağustos’ta 25 milyar dolarlık 30 yıllık tahvillerin ihraç edileceği belirtildi.
Toplam 125 milyar dolarlık devlet tahvili satışının gerçekleştirileceği, bunun yaklaşık 35,2 milyar dolarlık yeni nakit sağlar ifadesiyle kamuoyuna duyuruldu.
Öte yandan, teknoloji devlerinden Microsoft, yılın ilk altı ayında gelirini yüzde 18 oranında artırırken, Meta’nın geliri de yüzde 22 artış gösterdi.
New York borsasının kapanışında, Dow Jones endeksi binde 38; S&P 500 endeksi binde 12 gerileyerek, Nasdaq endeksi ise binde 15 artış kaydetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne olumlu bir gelişmeyle başladı.
Bu gelişmeler ışığında, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,35 seviyesinde işlem görüyor. Powell’ın dünkü açıklamaları sonrasında dolar endeksi ise 100 seviyesine yakın bir seyir izleyerek 99,7 seviyesine geriledi.
Fed’in faiz indirimine dair beklentilerin azalmasıyla beraber, altının ons fiyatı yüzde 1,6 düşüş yaşayarak 3,275 dolara geriledi. Ancak bugün yüzde 0,7 artışla 3,296 dolardan işlem görmeye başladı.
Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,7 azalarak 72,1 dolar seviyesinde işlem görmekte.
Trump yönetiminin bakır ithalatına yönelik gümrük vergisinin bazı rafine bakır ürünlerinde uygulanmayacağına dair açıklamalar neticesinde bakırın libre fiyatı yüzde 3,6 düşüşle 4,42 dolara geriledi. Bakırın libresi bu gelişmelerden sonra 4,38 dolarla Nisan ayından bu yana en düşük seviyeyi gördü.
– AVRUPA BORSALARI DÜN POZİTİF SEYRETTİ
Avrupa borsalarında, dün Avro Bölgesi’nde açıklanan büyüme verileri, gümrük tarifelerinin olası etkilerine rağmen beklentilerin üzerinde gelince olumlu bir seyir izlendi.
Avro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), 2025’in ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 artış gösterdi. Yıllık bazda ise GSYH yüzde 1,4 yükseldi.
Piyasa beklentileri, Avro Bölgesi’nde GSYH’nin çeyreklik bazda sabit kalacağı ve yıllık yüzde 1,2 artacağı yönündeydi. Avro Bölgesi’nde ekonomik güven endeksi aylık bazda 1,6 puan artarak 95,8’e tırmandı.
Almanya’daki ikinci çeyrek GSYH ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 azalmışken, yıllık bazda yüzde 0,4 yükseldi.
Açıklanan verilerin ardından Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB), daha fazla faiz indirimi yapmak zorunda kalmayacağına dair öngörüler güçlendi. ABD ile yapılan son gümrük tarifesi anlaşmasının Avrupa ekonomisi üzerinde baskı oluşturacağına dair endişeler sürüyor, ancak bölgede yılın ikinci yarısında büyüme verilerinin daha dengeli olabileceği tahmin ediliyor.
Öte yandan, Avrupa’nın en büyük bankası olan HSBC’nin vergi öncesi karı, ikinci çeyrek itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29 azalarak 6,3 milyar dolar oldu.
Tüm bu gelişmeler neticesinde, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,1, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,19, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,06 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,98 artış gösterdi. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar da güne yükselişle başlangıç yaptı.
– ASYA BORSALARI JAPONYA HARİÇ NEGATİF
Asya borsalarında, ABD ile ticaret anlaşması yapmayan ülkelerin yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya kalabileceğine dair endişelerle satış ağırlıklı bir seyir gözlemleniyor.
Japonya Merkez Bankası (BOJ), gecelik faiz oranını yüzde 0,5 seviyesinde sabit tutarken, bu karar oy birliğiyle alınmış durumda. Merkez, Japonya’da ekonomik büyümenin ticaret ve diğer politikaların etkisiyle muhtemelen yavaşlayacağını, ancak uyumlu finansal koşulların ekonomiye destek sağlaması beklentisini aktardı.
BOJ, küresel ticaret politikalarına yönelik belirsizlikleri vurgularken, reel faiz oranlarının oldukça düşük seviyelerde olduğu göz önüne alındığında, ekonomik faaliyet ve fiyatlardaki iyileşmenin devam etmesi durumunda, politika faizinin artırılabileceğine dair ipuçları verdi.
Analistler, BOJ’un para politikasında eskisi kadar gevşek bir duruş sergilememesinin Japonya’daki borsa üzerinde olumlu bir etki yarattığını belirttiler.
Öte yandan, enflasyon tahminlerini yukarı yönlü revize eden banka, 2025 mali yılı için enflasyon beklentisini yüzde 2,2’den yüzde 2,7’ye çıkarırken, 2026 ve 2029 mali yılları için de enflasyon hedeflerini sırasıyla yüzde 1,7’den yüzde 1,8’e ve yüzde 1,9’dan yüzde 2’ye yükseltti.
Dolar/yen paritesi yüzde 0,4 gerileyerek 148,9 seviyesini buldu.
Çin’de açıklanan imalat sanayi PMI verisinin kötü gelmesi de Asya borsaları üzerindeki satış baskısını artırdı. Temmuz ayı imalat sanayi PMI, 49,7’den 49,3’e düştü. Analistler, Çin’deki yerel talebin zayıf kalması ile Pekin yönetiminden gelen teşvik önlemlerinin ülke ekonomisine yalnızca geçici bir rahatlama sağladığını belirtiyor.
ABD ile Güney Kore arasında yüzde 15 gümrük tarifesi konusunda bir anlaşma yapılmasına rağmen, bu tarifelerin ülke ekonomisine etkilerine dair kaygılar Güney Kore borsasında yaşanan düşüşlerle hissedildi.
Kapanışa yakın yaşanan gelişmelerle Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,1 artış sağlarken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,7 değer kaybetti.
– YURT İÇİ PİYASALAR DÜN POZİTİF SEYRETTİ
Borsa İstanbul, dün alış ağırlıklı bir seyirle BIST 100 endeksini yüzde 1,26 değer kazanarak 10.618,97 puandan tamamladı. Ayrıca, Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı Ağustos vadeli kontrat, önceki seans kapanışının yüzde 0,07 üzerinde 12.148 puandan işlem gördü.
Dolar/TL ise dün günü bir önceki kapanışla aynı seviyede 40,5900’den tamamladı. Bugün ise bankalararası piyasanın açılışında 40,5840’tan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içindeki veri gündeminin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özeti, dış ticaret dengesi, Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) ve haftalık para ve banka istatistikleriyle yoğun olacağını belirtiyor. Yurt dışında ise Almanya’da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ABD’de kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi ve işsizlik maaşı başvurularının öne çıktığını kaydediyorlar.
BIST 100 endeksi açısından teknik olarak 10.700 ve 10.800 seviyelerinin direnç, 10.600 ve 10.500 puanın destek noktaları olarak değerlendiriliyor.
Bugün takip edilecek veriler ise şöyle:
10.00 Türkiye, haziran ayı dış ticaret dengesi
10.00 Türkiye, haziran ayı Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE)
10.55 Almanya, temmuz ayı işsizlik oranı
12.00 Avro Bölgesi, haziran ayı işsizlik oranı
14.00 Türkiye, TCMB PPK toplantı özeti
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.00 Almanya, temmuz ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
15.30 ABD, haziran ayı PCE fiyat endeksi
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
