Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2025-YKS) sonuçlarının açıklanmasının ardından, üniversite adayları için tarım ve sağlık alanlarında dijitalleşme, yeşil beceriler ile endüstri alanlarında bu yıl ilk kez sunulan yükseköğretim programlarını tercih etme fırsatı doğdu.
Bu yılki YKS, 21-22 Haziran tarihlerinde gerçekleştirildi ve toplamda 2 milyon 560 bin 649 aday sınava katıldı.
Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) 2 milyon 351 bin 641, Alan Yeterlilik Testi’ne (AYT) 1 milyon 549 bin 940, Yabancı Dil Testi’ne (YDT) ise 156 bin 40 aday girdi.
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yayımlanan 2025-YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, adayların tercihleri için bir ön bilgi niteliği taşımaktadır.
Adayların, tercih yapmadan önce ÖSYM’nin internet sitesinde yeniden yayımlanacak olan kılavuzu dikkatle incelemeleri ve duyuruları takip etmeleri önem arz ediyor.
Kılavuza göre tercihler, 1-13 Ağustos tarihleri arasında ÖSYM’nin “https://ais.osym.gov.tr” adresinden gerçekleştirilecektir.
2025-YKS yerleştirme süreciyle ilgili merak edilen hususlar şöyle:
1- Adaylar tercih yaparken nelere dikkat etmeli?
Adayların, ilgi ve yeteneklerine uygun istihdam olanaklarını ve iş gücü piyasasını dikkate alarak tercih etmeleri gerektiği belirtiliyor.
Tercih listesi oluşturulurken, istenen üniversite ve bölümlerin listede ilk sıradaki yerlerini alması, ardından ise sıralamalarına yakın olan ve bu bölümlerden daha üstte veya altta bulunan yükseköğretim programlarının dikkate alınması önerilmektedir.
2- Üniversitelerde kaç kontenjan bulunuyor?
Bu yıl yükseköğretim kurumlarında toplamda 909 bin 190 kontenjan yer alıyor. Bu kontenjanlara okul birincisi, depremzede adaylar, 34 yaş üstü kadınlar, şehit yakınları, gaziler ve gazi yakınları için özel kontenjanlar da dahil edilmiştir.
3- 34 yaş üstü kadın, depremzede, şehit ile gazi eş ve çocukları ve gazi olan adaylara yönelik kılavuzda neler bulunuyor?
6 Şubat depremlerinden etkilenen illerde (Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa) ikamet eden adaylar için 2025-YKS’de merkezi yerleştirme ile öğrenci alınan programlarda özel kontenjan ayrılması uygulaması devam etmektedir. Depremlerden etkilenen bu illerdeki devlet üniversitelerinde, mevcut kontenjanların dışında ek kontenjanlar belirlenmiştir. Bu uygulama gelecek yıl sona erecektir.
Depremzede adaylar, 34 yaşını tamamlamış kadınlar, şehit eş ve çocukları, gazi eş ve çocukları ile gazi olan adaylar; genel kontenjan ve diğer kontenjanlar göz önünde bulundurularak, merkezi yerleştirme puanlarının elverdiği en üst tercihlerine yerleştirilecektir. Ancak bu adayların kontenjanlarının sınırlı olması nedeniyle, tüm tercihlerini yüksek puan gerektiren programlar arasından yapmaları durumunda yerleşememe riski bulunmaktadır.
Bu adaylar için ayrılan kontenjanlar, merkezi ilk yerleştirmede boş kalması durumunda ek yerleştirmede de değerlendirilecektir. Hem merkezi ilk yerleştirmede hem de ek yerleştirmede boş kalan kontenjanlar genel kontenjana aktarılmayacaktır.
Yılın başında 34 yaşını doldurmuş kadınlar için de merkezi yerleştirmeyle öğrenci alınan bazı devlet üniversitelerinde kontenjan ayrılmıştır. Daha önce bir lisans programından mezun olanlar bu kontenjanlardan faydalanamayacaktır; ancak daha önce bir ön lisans programından mezun olanlar yalnızca lisans programlarına yerleştirilebilecektir.
4- YKS tercihleri sıralamaya göre mi puana göre mi yapılmalı, kaç tercihte bulunulabilir?
Adayların puanlarına değil, sıralamalarına göre tercihlerde bulunmaları gerekmektedir. Geçen yılın sıralamaları tercih sürecinde önemli bir faktör olmalıdır.
Adaylar, sağlıklı tercih yapabilmeleri için YÖK ATLAS verilerine göz atarak yeni gelişmeleri takip etmelidirler. YKS tercih döneminde adayların yapabileceği toplam tercih sayısı 24 olarak belirlenmiştir. Liste oluşturulurken ilk birkaç tercih, puanın yetersiz olup olmayacağı kaygısı taşımadan, sadece ilgi alanlarına göre belirlenmelidir. Özellikle istenmeyen programların tercih listesinde yer almasına dikkat edilmelidir.
5- Bu yıl yeni açılan bölümler neler?
Soğuk dönüşüm, sağlık ve tarımda dijitalleşme konularında ihtiyaç duyulan insan kaynağını yetiştirmek amacıyla toplamda 27 yeni program, 3 lisans ve 24 ön lisans olmak üzere tercih kılavuzunda yer almaktadır.
Yeni açılan bölümler, günümüzün sektör taleplerine ve iş gücü piyasasının gereksinimlerine göre oluşturulmuştur. Bu programlar arasında şunlar bulunuyor:
Tarımda Dijitalleşme alanında “Hassas Tarım ve Tarımsal Robotlar” ile “Tarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği” lisans programları, “Dijital Tarım Teknolojileri”, “Akıllı Sera Teknolojileri”, “Akıllı Tarım ve Gıda Yönetimi” ve “Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri” ön lisans programları; yeşil beceriler alanında “Doğa Koruma ve Biyoçeşitlilik Yönetimi” lisans programı ve “Akıllı Altyapılar Teknikerliği”, “Çevre Sağlığı ve Çevresel Risk Yönetimi Teknikerliği”, “Çevresel Ölçüm ve İzleme Sistemleri Teknikerliği”, “Hidrojen ve Enerji Depolama Teknikerliği”, “Karbon Yönetimi Teknikerliği”, “Su ve Atık Yönetimi Teknikerliği”, “Yenilenebilir Enerji Teknikerliği” ve “Yeşil ve Ekolojik Bina Teknikerliği” ön lisans programları yer almaktadır.
Sağlık alanında “Dijital Sağlık Sistemleri Teknikerliği”, “Tele-Sağlık Teknikerliği” ve “Tıbbi Veri İşleme Teknikerliği” ön lisans programları, sanayi alanında ise birçok yeni teknik eğitim programı açılmıştır.
Ayrıca, 2023 yılı itibarıyla 20 üniversitede yapay zeka, büyük veri, siber güvenlik gibi 17 farklı türde 72 yeni lisans ve ön lisans programı sunulmuş ve geçen yıl bu programların doluluk oranı yüzde 100’e ulaşmıştır. Bu yıl ise programların uygulanacağı üniversite sayısı 80’in üzerine çıkarılmıştır.
6- Lisans programları tablolarındaki “TYÇ” ne anlama geliyor?
Kılavuzda yer alan Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) logosu, diplomaların yurtdışında daha hızlı tanınmasını ve istihdam olanaklarını artırmasını sağlamaktadır. Ayrıca, yükseköğretim staj yeterlilikleri ile yurtdışında geçirilen öğrenim dönemlerinin kazanımlarının karşılıklı tanınmasına yardımcı olmaktadır.
7- Başarı sıralaması uygulaması devam edecek mi?
Evet, bazı bölümlerde başarı sıralaması uygulamasına bu yıl da devam edilmektedir. Tıp, diş hekimliği, eczacılık, hukuk, mimarlık, mühendislik ve öğretmenlik programları için gerekli en düşük başarı sırası şartı devam edecektir.
Bu yıl hukukun yerleştirme işlemlerinde en düşük 100 bininci, mühendislik için 300 bininci, mimarlık için 250 bininci, tıp için 50 bininci, öğretmenlik için 300 bininci, eczacılık için 100 bininci ve diş hekimliği için 80 bininci başarı sırasının gerekli olacağına dikkat çekilmektedir.
8- YKS tercihleri için danışmanlık nasıl alınır?
Milli Eğitim Bakanlığı, adaylara üniversiteye yerleştirme sürecinde rehber öğretmenler ve psikolojik danışmanlar aracılığıyla destek sağlayacak “tercih danışmanlığı” hizmeti sunacaktır. Bu danışmanlık hizmetleri eğitim kurumları ve rehberlik araştırma merkezlerinde oluşturulacaktır.
Ayrıca, üniversiteler de tercih yapacak öğrenciler için çeşitli tercih fuarları düzenleyeceklerdir.
9- Üniversite kayıtları ne zaman yapılacak?
YKS sonuçlarına göre bir programı kazanan adayların kayıt süreci 1-5 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek, elektronik kayıtlar ise 1-3 Eylül tarihlerinde alınacaktır.
10- Ek yerleştirme nasıl yapılacak?
Yükseköğretim programlarına kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra, boş kalan kontenjanlar üniversiteler tarafından ÖSYM’ye bildirilecektir. 2025-YKS sonuçlarına göre yapılan genel yerleştirme sonrasında boş kalan veya kaydolunmadığı için dolmayan kontenjanlara ÖSYM tarafından merkezi ek yerleştirme yapılacaktır. Merkez yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilen adayların ek yerleştirme başvurusu yapmaları mümkün olmayacaktır.
