Pasifik Okyanusu’nu sarıp sarmalayan “Ateş Çemberi”nde yer altındaki hareketlilik yeniden artış gösterdi. Bu sık depremlerin meydana geldiği bölgede volkanik aktiviteler de art arda patladı. Peki, Pasifik Ateş Çemberi’nde gerçekleşen bu olayların ardında ne yatıyor?
Pasifik Ateş Çemberi, dünya genelindeki depremlerin yaklaşık yüzde 90’ını barındıran sismik bir kuşaktır. Japonya’dan Şili’ye kadar uzanan bu 40 bin kilometrelik alanda, son günlerde ciddi gelişmeler yaşanmakta. Hem yeraltı hem de yerüstü hareketliliği belirgin bir şekilde artış gösterdi.
KURİL ADALARI’NDA 7 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM Geçtiğimiz pazar sabahı, Rusya’nın Kuril Adaları açıklarında meydana gelen 7 büyüklüğündeki depremin ardından tsunami tehlikesi doğdu. Yerin 10 kilometre derinliğinde gerçekleşen bu sarsıntı sonrasında Rusya Acil Durumlar Bakanlığı, Kamçatka kıyıları için tsunami uyarısı yaptı.
KAMÇATKA’DA 600 YIL SONRA İLK PATLAMA Depremin hemen ardından Kamçatka Yarımadası’nda bulunan Krasheninnikov Yanardağı, 600 yıl aradan sonra faaliyete geçti. 2 Ağustos’ta gerçekleşen patlamada, 6 bin metre yüksekliğe kadar yükselen kül bulutu atmosfere yayıldı.
Bu olaydan yalnızca birkaç gün önce, 30 Temmuz’da bölgenin en aktif volkanlarından biri olan Klyuchevskoy da lav püskürdü ve geniş çapta bir kül bulutu oluşturdu.
MEGADEPREM VE VOLKANLAR ARASINDA BAĞLANTI VAR MI? Yaşanan bu olayların hemen ardından Kamçatka açıklarında kaydedilen 8.8 büyüklüğündeki megathrust (bindirme) depreminin etkileri gözlemleniyor. Uzmanlar, deniz tabanındaki tektonik hareketlerin yüzeydeki volkanik sistemleri tetikleme ihtimalini inceliyor. Kamçatka Volkanik Patlama Müdahale Ekibi Başkanı Olga Girina, “Birbirine bağlı olabilecek jeolojik süreçlerin zincirini gözlemliyoruz” açıklamasını yaptı.
UÇUŞLAR RİSK ALTINDA, HAZIRLIKLAR YETERSİZ Hava yetkilileri, Pasifik’teki kül bulutlarının uçuş güvenliği için tehdit oluşturduğunu ifade ederek, Kuzey Pasifik hava koridorunu kullanan havayollarını bölgeden uzak durmaları yönünde uyardı. Rus Bilimler Akademisi ise depremin beraberinde haftalar sürecek artçı şokların ve yeni volkanik hareketlerin yaşanabileceği konusunda uyarıda bulundu.
PASİFİK ATEŞ ÇEMBERİ NEDİR? NELER OLUYOR? Pasifik Ateş Çemberi, Pasifik Okyanusu’nu çevreleyen, Şili’den Japonya’ya, Güneydoğu Asya’dan Yeni Zelanda’ya kadar uzanan, sismik açıdan son derece aktif bir kuşaktır. Bu bölgede depremlerin yaklaşık yüzde 90’ı ve volkanların da yüzde 75’i bulunmaktadır. Bu kuşak, çok sayıda tektonik levhanın çarpışma ve batma zonları oluşturduğu bir noktada yer almakta, bu da büyük depremler, volkanik patlamalar ve tsunamilerin sık görülmesine neden olmaktadır.
TARİHE DAMGA VURAN FELAKETLER Pasifik Ateş Çemberi, 2011 Japonya tsunamisi ve Fukuşima nükleer felaketi, 1960 Şili depremi (9.5 büyüklüğünde, tarihin en büyük depremlerinden biri) ve 2004 Hint Okyanusu tsunamisi gibi büyük felaketlere tanıklık etmiştir. Jeologlar, bölgedeki yüksek riskin göz ardı edilmemesi gerektiğinin altını çizmektedir. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’ndan Michael Blanpied, “Depremleri kesin olarak tahmin edemeyiz, ancak riskli bölgeleri önceden tespit ederek hazırlık yapabiliriz” dedi.
