Türkiye İsrafı Önleme Vakfı’nın (TİSVA) yayınladığı rapor, Türkiye’de her yıl ortalama 23 milyon ton gıda israfı gerçekleştiğini ortaya koyuyor. Özellikle meyve ve sebzelerin yaklaşık yüzde 35’inin sofralara ulaşmadan israf olduğu belirtiliyor. Gıda enflasyonunun artmasına neden olan bu israfa karşı, Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu harekete geçti.
Kurul, israf ile mücadele amacıyla detaylı bir rapor hazırladı ve bu raporun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulması planlanıyor. Ayrıca, konunun Meclis gündemine gelmesiyle birlikte, yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi hedefleniyor. Bu düzenlemelerin, serpme kahvaltılarda mekânların kişi sayısı dayatmalarının son bulmasına katkı sağlaması bekleniyor.
KAHVALTININ YARISI ÇÖPE
Son yıllarda popüler hale gelen serpme kahvaltı uygulamaları, bazı işletmelerde sorun haline gelmeye başladı. Üç kişilik bir masada, iki kişilik kahvaltı sunulmaması ve kişi sayısına göre servis yapılması, hem tüketicileri hem de israfı olumsuz etkiliyor.
Sabah’ın haberine göre, Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi ve Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, serpme kahvaltıların yaklaşık yüzde 50’sinin çöpe gittiğini ifade etti. Bingöl, “Üç ya da dört kişi, iki kişilik bir serpme kahvaltı ile doyabilir ancak pek çok mekân bu durumu dikkate almamakta. Bunun sonucunda, fazla ürün masaya konup bir kısmı kullanılmadan çöpe atılıyor.” dedi.
Otellerdeki açık büfe sistemlerinin de israfı artırdığına dikkat çeken Bingöl, “Çeşit çok olduğu için insanlar her şeyden almakta ancak bu yiyeceklerin çoğunu tüketmemekle birlikte milyonlarca lira kayba neden oluyor.” yorumunda bulundu. Bingöl, Türkiye’de gıda enflasyonu ile başa çıkmak için israfı önlemenin şart olduğunu belirterek, hazırlanan raporun iki ay içinde ilk olarak Cumhurbaşkanına, ardından ilgili kurumlara sunulacağına dikkat çekti.
YASALARLA DÜZENLENECEK
Meclis’e sunulacak raporun ardından israfın önlenmesi için yeni düzenlemeler gündeme gelebilecek. Bingöl, otellerdeki her şey dâhil sisteminin ala carte bir düzene dönüşmesi gerektiğini vurguladı. Bireylerin ihtiyaçlarına göre yemek seçmesi gerektiğini ve böylelikle israfın önüne geçilebileceğini ifade etti.
Ayrıca, restoran ve kafelerde kişi sayısı dayatmalarının yasal çerçevede yapılamayacağını belirten Bingöl, “İki kişilik serpme kahvaltıyı isteyen bir grup üç kişi olursa, mekân buna izin vermezse tüketici durumu Ticaret Bakanlığı’na bildirebilir. Bu durumda ceza uygulanabilir.” ifadesini kullandı.
SOKAKLARA YEMEK DÖKÜLEMEYECEK
Kurulun hazırladığı raporda, sokak hayvanlarına yönelik alınacak önlemler de yer almakta. Yemeklerin sokaklara dökülmesinin hem şehri kirlettiği hem de bakterilerin yayılmasına yol açtığı vurgulanıyor. Bingöl, bu tür davranışların sokak hayvanlarını hastalıklara da davetiye çıkardığına dikkat çekti.
Bingöl, “Sokaklar adeta mikrop yuvası haline gelmekte. Avrupa’nın hiçbir ülkesinde sokak hayvanlarına yemek verme gerekçesiyle kontrolsüz bir şekilde yiyecek dökmek mümkün değil. Bu durum doğal dengeyi de bozuyor.” şeklinde konuştu. Ekmek ve yemek artıklarının hayvan barınaklarına gönderilmesi gerektiğini belirten Bingöl, israfın önlenmesinin öncelikli hedef olduğunu ifade etti.
GÜNDE 12 MİLYON EKMEK ÇÖPE GİDİYOR
Ülkemizde günde ortalama 12 milyon ekmeğin çöpe gittiği ifade ediliyor. Bingöl, “Bu ekmeklerin üretimi ve bu süreçte emek gösteren çiftçiler ve fırıncılar da çöpe gitmekte. İklim koşulları nedeniyle tarım yapmak her geçen gün zorlaşıyor. Küresel kıtlık tehdidiyle karşı karşıya kalırken, biz ekmeği israf ediyoruz. Mekânlardaki ekmek sunumlarına sınırlama getirilmesi ve ihtiyaç halinde takviye yapılması gerektiği yönünde önerilerimiz yer alıyor.” dedi.
23 MİLYON TON GIDA İSRAF EDİLİYOR
TİSVA’nın raporunda şu bilgilere yer veriliyor:
Türkiye’de her yıl yaklaşık 23 milyon ton gıda israfı yaşanıyor. Meyve ve sebzelerin yüzde 35’i, sofralara ulaşamadan kayboluyor ya da çöpe gidiyor. Gıda israfı en çok evlerde, hizmet sektöründe, perakendede ve dağıtım süreçlerinde gözlemleniyor. Tedarik zincirinde, hasat ve depolama süreçlerindeki hatalar ve plansızlıklar da israfı artırmakta.
Yılda ortalama 4.38 milyar ekmek çöpe atılmakta. Kişi başına yıllık çöpe atılan yiyecek miktarı 102 kilogram. Çöpe giden gıda miktarının sadece yüzde 5 azaltılması halinde, on milyarlarca lira tasarruf sağlanabilir. Dünyada ise 783 milyondan fazla kişi açlıkla mücadele etmekte ve her gün 25 binden fazla çocuk açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
