Ankara’da, Orta Doğu Vakfı ve Afrika Vakfı’nın işbirliği ile Sudan’daki siyasi ve insani kriz üzerine bir söyleşi gerçekleştirildi.
Söyleşi, Afrika Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Köse’nin moderatörlüğünde düzenlendi ve eski Sudan Dışişleri Bakanı Sadık ile birçok davetli katılım sağladı.
Sadık, burada yaptığı konuşmada mevcut çatışmanın kökenlerini, barış müzakerelerinin önündeki engelleri ve Sudan’ın siyasi istikrarı ile yeniden inşa sürecine dair olasılıkları ele aldı.
2023’te Sudan’da patlak veren çatışmaların ilk iki yılında ülkede bulunduğunu ifade eden Sadık, Sudan’ın zengin doğal kaynaklara sahip olduğuna dikkat çekti.
Sudan’ın 1956’da İngiltere’den bağımsızlığını kazandığında güçlü bir ekonomik yapı devraldığını belirten Sadık, mevcut çatışmalara neden olan faktörlere değindi.
Sadık, bağımsızlık öncesinde Sudan’ın istikrarını bozma hedefinde olan başlıca aktörün İsrail olduğunu vurguladı.
Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) Sudan ordusuyla bütünleşme konusundaki direnişinin, taraflar arasında çatışmalara neden olan önemli bir etken olduğunu anlatan Sadık, HDK’nın iç çatışmalar sırasında altyapıya ve sivil alanlara zarar verdiğine dikkat çekti.
Arap Birliği ile İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) Sudan’a yeterli desteği sağlayamadığını, Birleşmiş Milletler’in (BM) ise çağrılardan öteye gidemediğini belirten Sadık, Sudanlılar için kalıcı bir çözümün “HDK’yı askeri olarak yenmekten” geçtiğini ifade etti.
TÜRKİYE İLE SUDAN ARASINDA İŞBİRLİĞİ
Sadık, Sudan’daki istikrarın Afrika’nın genel istikrarı için kritik bir öneme sahip olduğunu vurgulayarak, Türkiye’nin Sudan hükümeti ile birçok alanda işbirliği içerisinde olduğunu belirtti.
Türkiye’den Sudan’a gönderilen yardım kargolarının, yerinden edilmiş insanlara destek sağladığını kaydeden Sadık, “Sudan halkı Türklere büyük bir minnet duyuyor.” ifadelerini kullandı.
Sadık, “Savaş sonrası Sudan’ın yeniden inşası söz konusu olduğunda akla gelecek ilk ve tek ülke Türkiye.” dedi.
SUDAN’DAKİ ÇATIŞMALAR DEVAM EDİYOR
Sudan, 15 Nisan 2023 tarihinden itibaren ordu ile HDK arasındaki şiddetli çatışmalara ev sahipliği yapıyor.
Darfur bölgesinde bulunan 5 eyaletin 4’ünü kontrol altında bulunduran HDK, son kalan Kuzey Darfur’un merkezi Faşir’i 1 yıldan fazla süredir kuşatma altında tutuyor. Ordu ve müttefik güçler ise şehri korumaya devam ediyor.
BM verilerine göre, bu çatışmalar dünya çapında en büyük yerinden edilme krizine yol açarken, Sudan’ın altyapı, sağlık, eğitim ve ekonomik yapısını ciddi biçimde tahrip ediyor.
Çatışmaların etkisiyle 11 milyondan fazla insan ülke içinde yerinden edilirken, yaklaşık 4 milyon kişi komşu ülkelere sığınmış durumda.
Sudan ordusu, 20 Mayıs’ta başkent Hartum’un tam kontrolünü elde ederken, HDK ülkenin batısına yönelmişti.
HDK İkinci Komutanı Abdurrahim Hamdan Dagalu, ayrılıkçı Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) lideri el-Hılu, HDK’ye destek veren siyasi güçler ve silahlı grup temsilcileri 18 Şubat’ta Kenya’nın Nairobi kentinde bir araya gelmiş ve 26 Temmuz’da “paralel” hükümet kurduklarını açıklamışlardı.
