Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), geliştirdiği dijital uygulamalar sayesinde, vergi işlemlerinin internetten, herhangi bir yerden ve istendiği zaman yapılmasına olanak tanıyor.
Bu çerçevede, Dijital Vergi Dairesi üzerinden ödeme yapma, dilekçe verme, bildirimde bulunma ve beyanname gönderme gibi çeşitli işlemler gerçekleştirilebiliyor. Geçen yıl Dijital Vergi Dairesi’ne toplamda 362 milyon giriş yapıldı, 12 milyon dilekçe ve bildirimle birlikte 111 milyon beyanname elektronik ortamda verildi. Başkanlık ayrıca, fatura, serbest meslek makbuzu, irsaliye ve dekont gibi belgelerin elektronik olarak düzenlenmesine imkan tanıdı. 2024 yılı itibarıyla bu kapsamda 17,8 milyar belge düzenlendi. Defter tutma yükümlülüğü bulunan 4 milyon mükellef, işlemlerini e-Defter ve Defter Beyan Sistemi aracılığıyla yerine getirdi.
Bürokratik süreçler azaltılıyor
Başkanlık, vergi dairelerinin gerçekleştirdiği işlemleri de dijital ortama aktararak birçok bürokratik süreci ortadan kaldırmayı hedefliyor. Vergi dairelerindeki tahakkuk, tahsilat, haciz, tebligat ve yazışma gibi tüm işlemlerin elektronik uygulamalar vasıtasıyla yapılması sağlanıyor.
Vergi daireleri tarafından düzenlenen ve yıllık 100 milyondan fazla kağıt belgeye karşılık gelen ödeme emirleri, ihbarnameler, düzeltme fişleri ve haciz varakaları da elektronik ortama aktarılacak. Bu bağlamda öncelikle ödeme emirlerinin e-belge olarak düzenlenmesi sağlanırken, ihbarnamelerin de bu yıl içinde dijital formatta sunulması planlanıyor.
Ayrıca, Dijital Vergi Dairesi üzerinden vergi mükellefleri tarafından talep edilen “mükellefiyet durum yazısı” ve vadesi geçmiş borcu bulunmayanların talep ettiği borç durum yazıları, sistem aracılığıyla otomatik olarak cevaplandırılıyor.
Vergi Usul Kanunu çerçevesinde mükelleflere tebliğ edilen ihbarnamelerden hukuken kesinleşenler için düzenlenmesi gereken tahakkuk fişleri de personel kullanılmaksızın tamamen otomatik olarak oluşturuluyor. Kesilen cezalara itirazda bulunan mükelleflerin, indirim taleplerinin süresinde iletilmemesi dolayısıyla kaybolmasına dönüşecek durumlar da göz önünde bulunduruluyor.
Yeni otomasyon çalışması
Başkanlık, bu dijital dönüşüm ve otomasyon çalışmalarını daha ileri bir seviyeye taşımak üzere yeni bir projeye adım attı. Artık, vergi dairelerinde bazı işlemler, personel yerine yapay zeka ve robotik süreç otomasyonu kullanılarak gerçekleştirilecek. Vergi dairesi müdürünün onayı gerektirilen belgeler, Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından imzalanacak.
Bu bağlamda, mükellefler tarafından pişmanlıkla verilen, ancak 15 gün içinde ödenmeyen beyannamelere ilişkin düzenlenmesi gereken düzeltme fişleri ve vergi-ceza ihbarnameleri, robotik süreç otomasyonu ile tamamen insana ihtiyaç duymadan hazırlanmaktadır. Böylelikle, vergi dairelerindeki manuel işlemler otomatik sistemlerle kontrol edilip sonuçlandırılmaktadır.
Bu yöntemle işlemlerin daha hızlı tamamlanması, kamu gelirlerine ilişkin tahsilat süreçlerinin hızlanması ve insan kaynaklı hataların önlenmesi hedeflenmektedir.
“Benzer çalışmalara devam edilecek”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Gelir İdaresi’nin vergi dairelerindeki işlem ve süreçleri analiz ederek bunların otomatik hale getirilmesi için çalışmalarına devam ettiğini ifade etti. Ayrıca, mükellefler tarafından vergi uygulamalarına dair tereddüt edilen konularda yapılması gereken özelgelerin de yapay zeka teknolojileriyle hızlı ve doğru şekilde yanıtlanması için projeler sürdürüldüğü belirtildi. Bu çalışmalarla mükelleflere sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılması, bürokratik gecikmelerin en aza indirilmesi ve sınırlı insan kaynaklarının daha verimli bir biçimde kullanılmasının amaçlandığı vurgulandı.
