Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Hazine ve Kurumsal Operasyonlar Genel Müdürlüğü’nden Uzman Yardımcısı Korhan Çalışkan ile Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü’nden Araştırmacı Muhammed Akif Dokumacı, Uzman Yardımcısı Oğuzhan Evli ve Kıdemli Uzman Didem Güneş tarafından hazırlanan “KKM Hesaplarından Çıkış” başlıklı analiz, Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.
Analizde, TCMB’nin gerçek kişiler için KKM hesaplarının yenilediği ve açılış işlemlerini iptal ederek 2025 yılı içerisinde KKM uygulamasını sonlandırma hedefini gerçekleştirdiği ifade edildi.
İki yılı aşkın süredir devam eden bu süreçte KKM bakiyesinin kademeli olarak düşmeye başladığı vurgulandı. Analizde, “KKM’den çıkış sürecinde Türk lirasına geçiş hedefleri, Türk lirası pay hedefleri, zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz tutarı ile KKM hesapları için uygulanan asgari faiz oranları, TCMB’nin makroihtiyati araç setini şekillendirdi.” değerlendirmelerine yer verildi.
2023 yılı ortasında 140 milyar ABD doları seviyesine çıkan KKM bakiyesinin, yapılan düzenlemelerle 21 Ağustos 2025 itibarıyla 11 milyar dolara gerileyeceği belirtildi. Bu süreçte bankaların KKM yerine Türk lirası fonlamayı tercih etmesi adına maliyet dinamikleri göz önünde bulundurularak makroihtiyati düzenlemelerin kalibre edildiği ifade edildi.
Ayrıca analizde, KKM ile Türk lirası mevduatlar için belirlenen ZK oranları arasındaki fark ve tesis edilen ZK’ler için ödenen faiz tutarının, bankaların fonlama stratejilerini etkileyen iki temel unsur olduğu vurgulandı.
KKM hesaplarına uygulanan asgari faiz oranlarının kademeli olarak aşağı yönlü revize edilmesiyle birlikte KKM hesaplarına sağlanan stopaj avantajının kaldırıldığı hatırlatıldı.
Sıkı para politikasıyla birlikte atılan bu adımlar, Türk lirası mevduatın cazibesini korudu. Analizde, şu ifadeler öne çıktı:
“KKM hesaplarından çıkış hızlanırken bu hesaplardan dövize yönelim sınırlı kaldı. 19 Ağustos 2025 itibarıyla KKM payı yüzde 1,8’e gerilemişken, TL mevduat payı yüzde 60’ın üzerine çıktı.”
Gelecek dönemde vadesi dolacak KKM hesaplarının önceki dönemlerdeki bakiye azalışlarına benzer büyüklükte olması, ürünün sonlandırılması için gereken koşulların oluştuğunu göstermektedir. Ayrıca enflasyondaki ana eğilimin gerilemesi ve Türk lirası mevduatın cazibesi, KKM’den çıkışı desteklemiştir. KKM’nin sona ermesiyle sonuçlanan kademeli çıkış süreci, para politikasının bankaların Türk lirası fonlama maliyetine aktarımının güçlenmesine ve merkez bankası bilançosundaki risklerin azalmasına katkı sağlamıştır.”
