Avrupalı gökbilimciler, ilk kez çok halkalı gaz ve toz diski içinde doğan bir gezegeni net bir şekilde gözlemlemeyi başardı. WISPIT 2b adı verilen bu genç gezegen, Şili’deki Avrupa Güney Gözlemevi’ne (ESO) bağlı Çok Büyük Teleskop (VLT) aracılığıyla keşfedildi.
Bu önemli bulgu, bilim insanlarına gezegen oluşumunun en erken dönemlerine ilişkin araştırmalar yapma fırsatı sunuyor.
Yaklaşık 5 milyon yaşında olduğu tahmin edilen WISPIT 2b, Dünya’nın 4,5 milyar yıllık yaşına kıyasla kozmik anlamda bir “bebek” olarak değerlendiriliyor.
Genç bir Güneş benzeri yıldızın etrafında dönen bu gezegenin, Jüpiter’in beş katı kütleye sahip büyük bir gaz devi olduğu ve hâlâ kızılötesi ışıkta parladığı ifade ediliyor.
GEZEGENLERİN DOĞUMU
Yıldızların etrafında genellikle öngözegen diskleri olarak adlandırılan gaz ve toz bulutlarının bulunduğu bilinmektedir. Bu disklerdeki küçük parçacıklar zamanla birleşerek gezegenleri oluşturuyor.
Astronomların bildirdiğine göre, WISPIT 2b de ev sahibi yıldızının etrafındaki dev diskin içindeki malzemeyi süpürerek kendi yörüngesinde bir boşluk oluşturuyor. Bu süreçte hidrojen gazını çekerek kalın bir atmosferin oluşumunu sürdürüyor.
WISPIT 2b’nin yıldız sistemi, Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık 380 katı genişliğinde bir diske sahip. Çok halkalı yapısıyla dikkat çeken bu disk, gezegenin oluşum sürecini bariz bir şekilde gözler önüne seriyor.
İLK KEZ BU KADAR NET GÖZLEMLENDİ
Daha önce bilim insanları genç gezegenlerin işaretlerini saptamıştı, ancak WISPIT 2b, çok halkalı bir disk içinde doğrudan tespit edilen ilk gezegen olma özelliği taşıyor. Ayrıca Güneş benzeri bir yıldız etrafında bu kadar erken evrede doğrulanan yalnızca ikinci gezegen olarak da kaydedildi.
VLT’nin SPHERE cihazı, gezegenin kızılötesinde parlayan noktasını görüntülerken, Şili’deki Magellan teleskobu da üzerine düşen hidrojen gazını tespit etti. Bu durum, gezegenin hâlâ aktif bir şekilde oluştuğuna dair güçlü bir kanıt sunuyor.
BBC Sky Night Magazine’e açıklamalarda bulunan araştırmacı Richelle van Capelleveen, “Böyle bir sistemi bulmak inanılmaz bir şanstı. WISPIT 2, genç Güneş’imizin adeta erken versiyonu. Bu keşif, gezegen oluşumunu uzun yıllardır inceleyenler için referans noktası olacak” sözlerini kullandı.
