Yılda 6,6 milyar kilovatsaat enerji üretim kapasitesi, 1330 megavatlık kurulu güç ve 8 ünite ile Keban Barajı, Türkiye’nin enerji arz güvenliğinde önemli bir rol oynamaktadır.
İlk faaliyete geçtiği dönemde, ülkenin elektrik talebinin yaklaşık yüzde 31’ini karşılayabilen Keban, hâlâ Türkiye’nin en büyük üçüncü HES’i olarak faaliyet göstermektedir. Devlet Su İşleri (DSİ) verilerine göre, Keban Barajı işletme süresi boyunca toplamda 287 milyar kilovatsaat elektrik üretmiştir.
“Keban HES, ülkenin enerji sorununa önemli bir çözüm olmuştur”
Yenilenebilir enerji danışmanı Taner Ercömert, Keban Barajı ve HES’in Türkiye’nin enerji üretimindeki stratejik konumunu değerlendirdi.
Ercömert, santralin ilk dört ünitesinin devreye alındığı 1974 yılında Türkiye’nin elektrik üretiminin 13,5-14 milyar kilovatsaat seviyesinde olduğunu belirterek, “O dönemde ülkenin en büyük elektrik üretim tesisi olarak tanındı. Keban HES, tek başına ülkenin enerji sorununa önemli bir çözüm sağlamıştır. Baraj ve santral, yıllık 4-7 milyar kilovatsaat arasında değişen üretim hacmiyle ülke elektriğine büyük katkıda bulunmaktadır.” şeklinde konuştu.
Keban HES’in, Türkiye’nin elektrik üretiminde hâlâ önemli bir yer tuttuğuna dikkat çeken Ercömert, “Türkiye’de üretilen hidroelektrik enerjinin yaklaşık yüzde 7-8’i Keban HES’ten elde ediliyor ve santralin ülke toplam elektrik üretimine katkısı yüzde 1,5-2 civarındadır.” bilgisini verdi.
Bölgedeki tarım, sulama ve içme suyu teminine olan katkısına da vurgu yapan Ercömert, Keban Barajı ve HES’in Fırat Nehri üzerinde ana havza barajı olarak işlev gördüğünü ifade etti. Böylece enerji üretiminin yanı sıra sulama ve içme suyu tedariğinde kritik bir rol üstlenmektedir.
Ercömert, Fırat Nehri’nin elektrik üretim regülasyonunun Keban’dan başladığını belirterek, tesis üzerine inşa edilen yüzer güneş enerjisi santralinin (GES) de enerji üretiminde önemli bir yere sahip olduğunu vurguladı.
Ercömert, Türkiye’deki HES’lerin enerji arz güvenliğindeki önemini belirterek, “HES’ler 2024 yılında üretilen elektriğin yüzde 21,5’ini, 2025’in ilk sekiz ayında ise yüzde 18,2’sini sağladı. Bu rakamlar, HES’lerin ülke elektrik üretiminde önemli bir paya sahip olduğunu göstermektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Yüzer GES projeleri ile enerji üretimi artıyor
Keban Barajı ve HES, hidroelektrik enerjinin yanı sıra güneş enerjisi üretimiyle de Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine katkı sağlamaya devam etmektedir.
DSİ verilerinden elde edilen bilgilere göre, Keban Barajı Türkiye’deki su toplama havzasının yaklaşık yüzde 70’ini kontrol etmekte ve akıntının aşağısındaki GAP barajlarına düzenli su sağlamakta.
Barajda oluşan 31 milyar metreküplük göl, 125 kilometre uzunluğa ve bazı yerlerde 18 kilometre genişliğe ulaşmaktadır. Bu göl, bölgenin coğrafyasını değiştirerek balıkçılık, turizm ve ulaşım gibi ekonomik faaliyetleri mümkün kılmaktadır.
Ayrıca, Keban Barajı geçen yıl faaliyete geçen Türkiye’nin ilk yüzer GES’ine de ev sahipliği yapmaktadır.
Verilere göre, yüzer GES’in yaklaşık 1 megavatlık kurulu gücü bulunmakta olup, yıllık 1,8 milyon kilovatsaat elektrik üretimi hedeflenmektedir. Elde edilen enerjinin, Kuzova Pompaj Sulama Sistemi’nin elektrik ihtiyacını karşılayarak, 7 köyde 4 bin 783 hektarlık tarım arazisinin sulamasına katkı sağlaması beklenmektedir.
Gelecekte Keban Barajı’ndaki GES kapasitesinin artırılması ve benzer projelerin diğer barajlarda uygulanması planlanmaktadır. Ülke genelindeki 944 barajın yüzde 10’unda yüzer GES kurulması durumunda, Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 25’inin karşılanabileceği öngörülmektedir.
Söz konusu proje, Türkiye’nin yenilenebilir enerji üretiminde önemli bir adım olarak öne çıkmakta ve sürdürülebilir enerji çözümlerine katkı sağlamaktadır.
