El sıkma hareketi, gündelik yaşamda basit bir eylem olarak algılansa da, vücudun sağlığı hakkında önemli bilgiler sunabilmektedir. Özellikle, yaş ilerledikçe el kavrama gücündeki azalma, kas kütlesinde ve gücünde düşüşle bağlantılı olan sarkopeninin belirtisi olabilmektedir. Araştırmalar, düşük el kavrama gücünün sadece kas-iskelet sistemini değil, aynı zamanda ciddi sağlık problemlerini de işaret ettiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle tokalaşma, göz ardı edilmemesi gereken bir eylem olarak değerlendirilmektedir. Çünkü bu basit hareket, bireyin genel sağlık durumu ve dayanıklılığı hakkında değerli ipuçları vermektedir.
El sıkma gücünün sağlık üzerindeki etkileri, ilişkili olduğu hastalıklar ve klinik değerlendirmelerdeki yeri hakkında bilgi almak üzere Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği’nden Prof. Dr. Cemil Ertürk ile görüştük.
Tokalaşma anında, sadece elin sıcaklığı, kuruluğu, titremesi gibi unsurları hissedebildiğimiz gibi aynı zamanda el kuvvetini de değerlendirme fırsatına sahip oluyoruz.
Sarkopeni: Kas Gücünde Sessiz Düşüş
El sıkma gücündeki azalmanın temel sebeplerinden biri olan sarkopeni üzerine değinen Prof. Dr. Ertürk, “Sarkopeni, genelde kas kitlesindeki azalma ve buna bağlı kas gücünde ve fonksiyonlarda azalmayla karakterize edilen bir sendromdur. Bu durum, genellikle ileri yaştaki bireylerde görülmektedir.” sözlerini paylaşıyor. Sarkopeni tanısı koymak içinse, tek bir test yerine farklı ölçümlerin yer aldığı kapsamlı bir değerlendirmeye ihtiyaç olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ertürk, bu süreci şöyle açıklıyor:
“Vücut kitle indeksinin ölçülmesi, yürüme analizi, el kavrama gücünün tespiti gibi karmaşık ve özellikle ileri yaştakiler için zor olabilecek testleri içeriyor.”
[Fotoğraf: Depo Photos]
Bu değerlendirmeler arasında en basit ve hızlı sonuç veren yöntemlerden biri ise tokalaşma. Prof. Dr. Ertürk, “Tokalaşma sırasında elin sıcaklığı, kuruluğu, ıslaklığı ve titremesi gibi özelliklerin yanı sıra, el kuvvetini tespit edebilmekteyiz.” diyerek, basit bir selamlaşmanın bile kişinin kas gücü ve dolayısıyla sağlık durumu hakkında önemli veriler sunduğuna dikkat çekiyor.
El Sıkma Gücü ve Yaşam Süresi İlişkisi
El sıkma gücünün sarkopeni ve diğer sağlık sorunları ile olan bağlantısını ortaya koyan çok sayıda bilimsel araştırma bulunmaktadır. Prof. Dr. Ertürk, özellikle Uzak Doğu’da gerçekleştirilen çalışmalara vurgu yapıyor. Bu araştırmalardan birini aktarırken, “Güney Kore’de yapılan bir çalışmada 10 bin birey üzerinde 10 yıl içinde el kuvveti zayıf olanların ölüm oranının iki kat daha fazla olduğu belirlenmiştir. Benzer pek çok yüksek kaliteli çalışma, el kuvveti ile kalp-damar rahatsızlıkları arasında da bağlantılar göstermektedir. El kuvvetinin azalması, kalp-damar hastalıkları ve erken ölümlerle ilişkilendirilmiştir.” ifadelerini kullanıyor.
Ciddi Hastalıkların Belirtileri Olabiliyor
Araştırmalar, el sıkma gücünün yalnızca kas sağlığı ile değil, hayati organların durumu ve yaşam süresinin uzatılması ile de ilişkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Özellikle ileri yaşlarda sık rastlanan Tip 2 diyabette, el kavrama gücünde belirgin bir azalma gözlemlenmektedir.
El sıkma gücündeki düşüş, kemiklerin kırılma riskini artırmakta ve kırılganlığı yükseltmektedir. Ayrıca Parkinson, Alzheimer, demans ve felç gibi nörolojik hastalıklarda da el sıkma gücünde azalma görülmektedir. Prof. Dr. Ertürk, “Hastanın elini sıkmak suretiyle kas gücünün azalmasını hızlı bir şekilde tespit edebiliriz. Bununla birlikte, bu duruma eşlik edebilecek diğer sağlık sorunları hakkında da önceden bilgi sahibi olma imkânı buluruz.” şeklinde değerlendirmelerde bulunuyor.
