İklim Ağı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) Sekretaryası’na 2035 Ulusal Katkı Beyanı öncesinde sunduğu altı maddelik planı İstanbul’da gerçekleştirilen bir basın toplantısıyla tanıttı.
Toplantıda, Türkiye’nin 1,5 derece eşiğine uyum sağlama ve 2053 net sıfır hedefini gerçekleştirme konusundaki iklim hedefleri, “fosil yakıtlardan çıkış”, “adil geçiş”, “doğa koruma”, “gıda güvencesi”, “orman yangınlarıyla mücadele” ve “sağlık” gibi alt başlıklar altında detaylandırıldı.
Bu kapsamda, Türkiye’nin iklim krizi ile başa çıkabilmesi için emisyonlarını hemen azaltma gerekliliğine işaret ediliyor. Kömürden çıkış, yeni gaz ve petrol yatırımlarının durdurulması, yanıltıcı çözümlerin terk edilmesi ve 2030 yılına kadar fosil teşviklerinin kaldırılması önerileri üzerinde duruluyor. Ayrıca, enerji iletim ve dağıtım şebekelerinin kapasitesinin artırılması da gündemde.
Fosil yakıt sektörlerinde işgücü dönüşümüne dair tedbirler içeren ve enerji yoksulluğu ile kırılgan grupların gözetilmesini amaçlayan bir “Adil Geçiş Mekanizması”nın 2030’a kadar kurulması gerektiği vurgulanıyor.
Korunan alanların oranının 2030’a kadar yüzde 30’a çıkartılması ve orman, sulak alanlar gibi bozulmuş ekosistemlerin en az yüzde 30’unun onarılması gerektiği ifade ediliyor.
Agroekoloji ve organik tarım uygulamalarına yönelerek, mevcut tarım topraklarında bu yöntemlerin payının yüzde 10’a çıkması amaçlanıyor. Tarımda doğru ürün planlaması yapılması ve su tüketiminin yüzde 50 oranında azaltılması için tasarruflu sulama sistemlerinin uygulanması da önem taşıyor.
Orman yangınlarıyla mücadelede, geleneksel önleme yöntemlerinin güncel iklim projeksiyonları ile desteklenmesi ve yangın teşkilatının yeni yangın rejimlerine göre eğitim ve donanım ihtiyaçlarının güçlendirilmesi tavsiye ediliyor.
Ekosistem odaklı çözümlerle kişi başına düşen yeşil alan miktarının artırılması, sıcak hava dalgalarından etkilenen bireylere yönelik sağlık planlamaları yapılması gerektiği öneriliyor. Ayrıca, tüm hava kirleticilerin izlenmesi ve çevre mevzuatında fosil yakıtlı elektriksantralleri ile sanayi tesislerine verilen kirletme istisnalarının kaldırılması gerektiği vurgulanıyor.
– “İDDİALI, SOMUT VE TAKVİMLENDİRİLMİŞ BİR İKLİM HEDEFİ”
Yeşil Düşünce Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Özlem Taşdemir Teke, toplantıda yaptığı konuşmada, iddialı, somut ve takvimlendirilmiş bir iklim hedefinin Türkiye’nin karbonsuzlaşma sürecine katkı sağlayacağını ve bu dönüşümden etkilenecek gruplar için adil bir geçişin güvencesi olacağını belirtti.
Teke, Türkiye’nin 2022 yılında duyurduğu Ulusal Katkı Beyanı’nda 2030’a kadar “artıştan yüzde 41 azaltım” hedefinin emisyonların artmaya devam etmesi anlamına geldiğini hatırlattı.
Bahsi geçen hedefin Paris İklim Anlaşması’nın 1,5 derece hedefiyle çeliştiğini ifade eden Teke, “Kamuoyunda, akademide, yerel yönetimlerde ve sivil toplumda tartışılmadan oluşturulduğunda, bu yaklaşım 1,5 derece patikasından uzaklaşmamıza neden olacaktır,” dedi.
Toplantı sırasında düzenlenen “Bir Pusula Olarak İklim Hedefi: Doğa ve İnsan Odağında Türkiye’nin Geleceği” başlıklı panelde ise WWF Türkiye İklim ve Enerji Programı Kıdemli Uzmanı Ceren Pınar Gayretli, Mekanda Adalet Derneği Çevre Adaleti Programı Uzmanı Hülya Çeşmeci ve Greenpeace Türkiye İklim ve Enerji Kampanyaları Sorumlusu Emel Türker Alpay görüşlerini paylaştı.
