Latin Amerika ve Karayipler (LAK) bölgesindeki dokuz ülkeyle diplomatik ilişkilerin 75. yıl dönümüne gelindi. Bu kapsamda, Dominik Cumhuriyeti, Honduras, Kosta Rika, Nikaragua, Panama, Bolivya, Ekvador, Peru ve Venezuela ile ilişkilerin başlangıcının coşkuyla kutlandığı duyuruldu.
Açıklamada, “Latin Amerika ve Karayipler ile ilişkilerimizi çok boyutlu olarak geliştirme hedefimizin bir sonucu olarak, bu ülkelerle işbirliğimizin ulaştığı seviyeden duyduğumuz memnuniyeti ifade etmek isteriz” denildi.
“Latin Amerika ve Karayipler Eylem Planı” çerçevesinde Türkiye’nin bu bölgedeki diplomatik ve konsüler temsilinin üç kat, ticaret hacminin de 15 kat arttığına dikkat çekildi.
Aynı açıklamada, ikili ilişkilerin diplomatik, siyasi, ekonomik, insani ve kültürel yönleriyle zenginleştiği, Türkiye’nin bölgesel kuruluşlardaki varlığının daha görünür hale geldiği vurgulandı. Ayrıca, tüm Latin Amerika ve Karayipler ülkeleriyle ilişkileri ortak çıkar ve halkların refahı temelinde daha da derinleştirmek için çalışmaların devam edeceği kaydedildi.
Türkiye’nin bölgedeki diplomatik temsili arttı
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından elde edilen bilgilere göre, 1998 yılında başlatılan Türkiye’nin Latin Amerika ve Karayipler bölgesiyle ilgili açılım politikası, 2006 yılında yenilenmiş ve aynı yıl Türkiye “Latin Amerika Yılı” ilan edilmişti.
LAK açılım politikası çerçevesinde 2000’li yılların başında sadece 6 büyükelçilik ile sınırlı olan Türk diplomatik ve konsüler temsili, Şubat 2025’te Managua Büyükelçiliği’nin açılmasıyla birlikte 19 büyükelçilik ve 1 başkonsolosluk seviyesine yükselebilecek.
Latin Amerika ve Karayipler bölgesindeki ülkelerin Türkiye’deki temsilciliği ise 2025 itibarıyla 18 büyükelçilik ve 8 başkonsolosluk seviyesine ulaşacak. Bu artış, pek çok alanda ilişkilerin derinleşmesine olanak sağlamıştır.
Karşılıklı üst düzey temaslar
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Şubat 2024’te G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde Brezilya’nın yanı sıra Venezuela ve Meksika’yı kapsayan bir bölge ziyareti gerçekleştirmiştir. Mart 2024’te Küba Başbakan Yardımcısı ile Ankara’da görüşmüş ve Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 2024 kapsamında Panama Dışişleri Bakanı ile bir araya gelmiştir.
Mayıs 2024’te Türkiye-Venezuela Ortak İşbirliği Komisyonu (OİK) Toplantısı’na eş başkanlık eden Fidan, ayrıca Haziran 2024’te Brezilya Dışişleri Bakanı’nı Türkiye’de ağırlamış ve Kasım 2024’te G20 Zirvesi çerçevesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a eşlik etmek üzere Brezilya’ya tekrar ziyaret gerçekleştirmiştir.
Bakan Fidan, Nisan 2025’te Şili Dışişleri Bakanı ve Temmuz 2025’te El Salvador Dışişleri Bakanı’nı Türkiye’de misafir etmiş, Temmuz 2025’te ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı temsilen BRICS Zirvesi için Brezilya’ya gitmiştir.
Bölge ülkeleriyle birçok anlaşma imzalandı
Türkiye, 19 bölge ülkesiyle dışişleri bakanlıkları arasında Siyasi İstişare Mekanizması’nı hayata geçirirken, Brezilya ile 2010, Meksika ile 2013 ve Kolombiya ile 2022 yılında ilişkileri stratejik ortaklık seviyesine taşımıştır.
Ayrıca, Türkiye ile 7 ülke arasında “Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki (YKTK)” Anlaşması, 6 ülkeye ile “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (ÇVÖA)”, 2 ülke ile “Serbest Ticaret Anlaşması (STA)” imzalanmıştır. Pek çok diğer bölge ülkesiyle de Askeri Çerçeve Anlaşması, Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşması veya İyi Niyet Beyanı imzaları atılmıştır.
Askeri ilişkiler gelişiyor
Türkiye, bölgeyle askeri işbirliğini geliştirmek ve savunma sanayi ürünlerini tanıtmak amacıyla beş bölge ülkesinde askeri ataşelik bulundurmaktadır.
Bunun yanı sıra, bölge ülkeleriyle uyuşturucu kaçakçılığı ve yasa dışı göçle mücadele alanındaki işbirliği ile Türk savunma sanayisinin tanıtımına ve bölge ordularının araç ve ekipmanlarının modernizasyonuna yönelik çalışmalar yürütülmektedir. 8 Nisan 2024’te Şili’nin Santiago kentinde ASELSAN’ın Latin Amerika Bölge Ofisi açılmıştır.
Ticaret hacmi artırıldı
2000’li yılların başında yaklaşık 1 milyar dolar seviyelerinde olan ticaret hacmi, 2024 yılının sonunda 15,6 milyar dolara ulaşması hedeflenmektedir.
Türkiye’nin bölgede 10 ülkede ticaret müşavirliği ve ticaret ataşeliği bulunmaktadır. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) çatısı altında kurulan 12 İş Konseyi ile karşılıklı yatırımlar artmaktadır.
Kültürel açılım ve kalkınma alanında işbirliği
Türk Hava Yolları (THY), bölgede 8 ülkede 9 uçuş noktasına sahipken, Yunus Emre Enstitüsü (YEE) ve Türkiye Maarif Vakfı (TMV) merkezleri, Türk dizilerinin etkisiyle Türk dili ve kültürüne olan ilgide artışa yanıt vermektedir.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) tarafından yürütülen Türkiye Bursları programı çerçevesinde, şu ana kadar bölgede 625 öğrenci burs almış ve 294 öğrenci Türkiye’de eğitim hayatını sürdürmektedir.
Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA) vasıtasıyla gerçekleştirilen kalkınma işbirliği, bölge ülkeleriyle ilişkilerin önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. TİKA, bu bölgedeki 2 bölgesel koordinasyon ofisi ile birlikte şimdiye kadar 500’den fazla projeyi hayata geçirmiştir.
Türkiye, TİKA projelerinin yanında, CARICOM Kalkınma Fonu’na, Amerikan Devletleri Örgütü’ne, Karayip Devletleri Birliği’ne, Orta Amerika Entegrasyon Sistemi’ne, Haiti’deki Birleşmiş Milletler Çok Uluslu Güvenlik Destek Misyonu’na ve Amerika Devletleri Teşkilatı’nın Kolombiya Barış Sürecini Destekleme Misyonu’na da gönüllü katkılarda bulunmaktadır.
