Filistin’i bir devlet olarak tanıdığını açıklayan İngiltere İçişleri Bakanı Yvette Cooper, bu adımın ardından İsrail hükümetine Batı Şeria’nın ilhak edilmemesi yönünde uyarıda bulundu.
New York’taki tarihi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu öncesinde yaptığı açıklamalarda Cooper, İngiltere’nin Filistin devletini tanımasının, İsrail’e bazı bölgeleri ilhak etmemesi için bir misilleme anlamına geldiğini duyurdu.
Başbakan Sir Keir Starmer’in Kanada, Avustralya ve Portekiz ile birlikte Filistin devletini tanıma kararını ilan etmesi önemli bir politika değişikliği olarak değerlendirildi. BBC muhabirinin, İsrail’in bu yeni durumu Batı Şeria’yı ilhak etme amacıyla kullanabileceği endişesine dair sorusuna Cooper, İsrail hükümetine kesin bir şekilde bu tür bir adım atmaması gerektiğini ilettiğini belirtti.
Cooper, “Bu kararın arkasında İsrail’in ve Filistinlilerin güvenliğini sağlamak yatmaktadır. Amacımız, Ortadoğu’da barış, adalet ve güvenliği tesis etmek ve bunun için bölgedeki tüm aktörlerle iş birliği yapmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
“KOLAY OLAN UZAKLAŞMAK”
İngiltere Bakanı, her iki tarafın “aşırılıkçı unsurları” nedeniyle iki devletli çözümün olasılığının tehlikeye girdiğini dile getirdi ve İngiltere’nin bu çözümü yeniden canlandırma konusunda bir sorumluluğu olduğunu vurguladı.
Cooper, “Kolay olan şey, sadece geri çekilmek ve ‘bu mesele çok karmaşık’ demek olurdu. Ancak böyle bir acının ve yıkımın ardından bu tavır yanlış. İsrail’i tanıdığımız gibi Filistinlilerin de kendi devletine sahip olma hakkını tanımalıyız” açıklamasında bulundu.
İngiltere Başbakanı Starmer, Filistin’i devlet olarak tanıma açıklamasında barış ve iki devletli çözüm umutlarını yeniden alevlendirmeyi amaçladığını ifade etti.
Cooper, İngiltere’nin Doğu Kudüs’teki Başkonsolosluğu’nun tam anlamıyla bir büyükelçiliğe dönüşmesi için kesin bir tarih vermedi, ancak Filistin Yönetimi ile diplomatik süreç başlarken konsolosluğun faaliyetlerine devam edeceğini belirtti.
İSRAİL NASIL YANIT VERDİ?
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu dört ülkenin kararlarını “terörizme büyük bir ödül” olarak nitelendirerek, Filistin devletinin kurulmasının imkânsız olduğunu savundu.
Netanyahu, kabine toplantısında Filistin devletinin kurulmasının İsrail’in varlığı için tehdit oluşturduğunu öne sürdü ve BM’deki Filistin devletini tanıma çağrılarına karşı mücadelesini sürdüreceğinin sözünü verdi.
FİLİSTİN DEVLETİNİ KAÇ ÜLKE TANIYOR?
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 80’inci oturumu, yarın tarihi bir oturuma ev sahipliği yapacak. Bu oturumda, Fransa, Lüksemburg, Malta, Andorra ve San Marino da Filistin devletini tanıyacak.
Filistin devleti, 15 Kasım 1988’de bağımsızlığını ilan ettiğinden beri, BM üyesi 193 ülkeden 147’si tarafından tanınmışken, bu rakam dünkü açıklamalar sonrası 151’e yükseldi. Türkiye de 1988 yılında Filistin’i ilk tanıyan ülkeler arasında yer alıyor.
TANINMA NE ANLAMA GELİYOR?
Filistin Devleti’nin tanınması önemli bir sembolik anlam taşırken, aynı zamanda İsrail üzerindeki uluslararası baskının da artacağının belirtisi olarak değerlendiriliyor. Gazze’deki soykırıma, özellikle Avrupa’da artan tahammülsüzlük bunun en önemli göstergesi durumunda.
İsrail, mal, yatırım, eğitim ve kültürel değişimlere erişimi sınırlıyor. Filistin’in havaalanı yok ve denize çıkışı bulunmuyor, Bu nedenle Batı Şeria’ya yalnızca İsrail toprakları ya da kontrolündeki Ürdün sınırından ulaşılabiliyor. Gazze Şeridi’ndeki giriş-çıkışlar tamamen İsrail’in denetiminde. İngiltere’de Filistin Misyonu’nun başkanı Husam Zomlot, bu tanıma adımının eşit statüde ilişkilerin kurulmasına olanak tanıyabileceğini ifade etti. Eski bir İngiliz diplomat olan Vincent Fean da bu durumun ülkeleri, İsrail ile olan ilişkilerinin bazı yönlerini gözden geçirmeye zorlayabileceğini belirtti; örneğin, İngiltere işgal altındaki Filistin topraklarındaki İsrail yerleşimlerinden gelen ürünleri yasaklayabilir.
BM KOMİSYONUNDA SOYKIRIM BELGELENDİ
Öte yandan, Birleşmiş Milletler soruşturma komisyonunun bu hafta başında İsrail’in Gazze’deki Filistinlilere karşı soykırım gerçekleştirdiğini belgelediği de önemli bir gelişme olarak kaydedildi.
7 Ekim 2023’ten bu yana, İsrail’in Gazze’ye yönelik düzenlediği saldırılarda en az 65 bin Filistinlinin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Ayrıca yaralı sayısının 166 binden fazla olduğu, Filistin Sağlık Bakanlığı’na göre açlıktan yaşamını yitiren 147’si çocuk olmak üzere 442 kişinin bulunduğu bilgisi veriliyor.
