New York’taki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezi, her yıl üye devletlerin liderlerini bir araya getiren Genel Kurul’u 23-29 Eylül tarihleri arasında “Birlikte daha iyi: Barış, kalkınma ve insan hakları için 80 yıl ve daha fazlası” temasıyla gerçekleştirecek.
Bu yılki Genel Kurul’un açılışını BM Genel Sekreteri Antonio Guterres yapacak ve görüşmelere başkanlık edecek kişi, eski Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock olacak.
Genel Kurul’a katılması beklenen 150’ye yakın devlet ve hükümet başkanının yanı sıra, çok sayıda başkan yardımcısı, bakan ve resmi yetkililerin de katılımıyla toplamda binlerce diplomat, sivil toplum çalışanı ve gazeteci bir araya gelecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilk gün hitap edecek
New York’a varan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye saatiyle 22.00-01.00 arasında, Filistin Meselesine Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi Konulu Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans’ta ilk konuşmasını gerçekleştirecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Kurulu görüşmelerinin ilk gününde Türkiye’yi temsil edecek ve Brezilya, ABD ve Endonezya’nın ardından 4. sırada Türkiye saatiyle 18.00 civarında konuşma yapacak.
BM Genel Kurulu’nda geleneksel olarak başkanlardan sonra ilk konuşmayı üstlenen Brezilya’nın ardından ev sahibi ABD söz alacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15. kez katılacağı BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasında, özellikle İsrail’in Gazze’deki insani durumu ve işgal altındaki bölgelerdeki Filistinlilerin hakları hakkında durumu vurgulaması bekleniyor. Ayrıca, üyelerden İsrail’in saldırılarına karşı durmalarını talep edeceği düşünülüyor.
Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan 24 Eylül Çarşamba günü Türkiye saatiyle 21.00’de BM İklim Zirvesi’nde de hitap edecek.
Gazze’den Ukrayna’ya uzanan krizler
Liderler, krizler, ihtilaflar ve savaşların artış gösterdiği bir ortamda bir araya geliyor. İsrail’in Gazze’deki saldırıları, özellikle kadın ve çocukların da bulunduğu 65 binden fazla sivilin hayatını kaybetmesine yol açmış durumda. Bu mesele, BM toplantılarına damga vuracak konulardan biri olarak ön plana çıkıyor.
Liderlerin, Gazze’de ateşkesin sağlanmasının gerekliliği üzerinde durmaları ve İsrail’in uluslararası hukuku ihlal etmesiyle bölgeye insani yardımın ulaştırılmasındaki zorlukları gündeme getirmeleri bekleniyor.
Bu paralelde yapılacak olan filistin meselesine çözüm bulma üzerine yüksek düzeyli konferansta, İsrail’in Hamas müzakere heyetine yönelik saldırıları da ele alınacak.
İki devletli çözüm bağlamında, İngiltere ve Kanada gibi ülkelerin Filistin Devleti’ni tanıma kararı alması dikkat çekerken, ABD’nin bu konuda farklı bir duruş sergilemesi dikkat çekmektedir. Bu nedenle Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın BM Genel Kurul’u için vize alamaması nedeniyle konuşmasını video aracılığıyla gerçekleştirmesi olası. Ayrıca, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 26 Eylül’de Genel Kurul’a hitap etmesi bekleniyor.
Yeni bir katılımcı olarak Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın da 24 Eylül Çarşamba günü konuşma yapması bekleniyor. Şara, 1967’den bu yana BM Genel Kurulu’nda Suriye’yi temsil edecek ilk lider olacak.
Ana tema: “Birlikte daha iyi: Barış, kalkınma ve insan hakları için 80 yıl ve daha fazlası”
80. Genel Kurul görüşmelerinin ana teması “Birlikte daha iyi: Barış, kalkınma ve insan hakları için 80 yıl ve daha fazlası” olarak belirlenmiş durumda.
Geçtiğimiz hafta düzenlenen basın toplantısında, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres “Bazıları buna diplomasinin Dünya Kupası diyor ama mesele burada puan toplamak değil sorunları çözmek olmalı. Çok fazla tehlike var.” açıklamasını yaptı.
Dünyanın mevcut durumunu “çalkantılı sular” olarak tanımlayan Guterres, genişleyen jeopolitik ayrışmalar, tırmanan çatışmalar ve artan eşitsizliklerin acil çözümleri gerektiren konular olduğunu belirtti.
Bu bağlamda, BM Güvenlik Konseyi’nde tıkanmalara neden olan ABD’nin vetoları ile BM’nin finansal yapısında reform gerekliliği de gündemde olacaktır. Rusya-Ukrayna savaşında çözüm arayışları ve Sudan, Lübnan, Yemen ile Haiti gibi başka krizler de görüşmelerin odak noktası olacak.
Yüksek düzeyli toplantılar arasında “Dördüncü Dünya Kadın Konferansı’nın 30. Yıl Dönümü”, “İklim Zirvesi” ve “Yapay Zeka Yönetimi Üzerine Küresel Diyaloğun Başlatılması” gibi konular da yer alacak.
Castro 296, Kaddafi 100 dakika konuşmuştu
BM 1946’dan bu yana Genel Kurul görüşmeleri düzenliyor. Liderlerin konuşmalarının 15 dakika ile sınırlı olması bekleniyor ancak bu kurallara uymayan çoğu lider, ilginç görüntülerin ortaya çıkmasına yol açabiliyor.
BM genel kurullarında kayıtlara geçmiş olan en ilginç anılardan biri, 1960’ta Küba Devlet Başkanı’nın 296 dakika konuşması, 2009’da ise Muammer Kaddafi’nin yaklaşık 100 dakika süren konuşması ve BM Şartı’nın bir sayfasını yırtması olarak öne çıkıyor.
New York’ta olağanüstü güvenlik önlemleri
New York, BM Genel Kurulu toplantıları sebebiyle gelecek 150 civarındaki devlet ve hükümet başkanı, yüzlerce bakan ve binlerce diplomatı ağırlarken olağanüstü güvenlik önlemleriyle de dikkat çekecek.
New York Belediye Başkanı Eric Adams, şu ana kadar toplantılara yönelik kayda değer bir tehdit bulunmadığını ancak küresel krizler nedeniyle aşırı ihtiyatlı olduklarını belirtti.
Adams, toplantılar sırasında binlerce polis ve K-9 köpeklerinin, ziyaretçileri korumak için bulundurulacağını ve helikopter ile insansız hava araçlarının da güvenlik sağlamak amacıyla devrede olacağını ifade etti.
Manhattan’da, BM binasının etrafında yoğun bir güvenlik önlemi alınacak. NYPD, önemli yolları trafiğe kapatacak ve inşa edilen güvenlik kordonu ile bölge halkının ve ziyaretçilerin güvenliği sağlanacak. Ayrıca, birçok cadde ve sokak da güvenlik gerekçesiyle kapatılacak.
Bu süreçte, BM Genel Kurulu haftası boyunca çeşitli sivil toplum kuruluşları ve grupların da, uluslararası kamuoyuna mesajlarını iletmek için gösteriler düzenlemeleri bekleniyor. Geçtiğimiz yıl olduğu gibi, bu yıl da İsrail’in Gazze’deki saldırılarına yönelik protestoların düzenlenmesi öngörülüyor.
