Geçtiğimiz yıl keşfedilen 2024 YR4 adlı asteroidin Dünya’ya çarpma olasılığı, başlangıçta yüzde 3 olarak değerlendirilmişti. Ancak güncellenen modellerle bu ihtimal neredeyse ortadan kalktı. Bununla birlikte, NASA ve ortak araştırmacıların yeni raporuna göre, asteroidin Aralık 2032’de Ay’a çarpma olasılığı yaklaşık yüzde 4 olarak belirlenmiş durumda.
Olası çarpma tarihi yaklaştıkça, bu ihtimal daha net bir şekilde ortaya çıkacak. Bilim insanları ise olası yıkıcı etkileri önlemek amacıyla çeşitli senaryolar ve görev planları üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.
DÜNYA’YI NASIL ETKİLEYECEK?
Yeni araştırmaya göre, eğer asteroid Ay’a çarparsa, meydana gelecek büyük enkaz bulutu Dünya etrafında birkaç gün boyunca normalin bin katı kadar mikro-meteorit akışına neden olabilir.
Bu durum, uzay istasyonlarındaki astronotlar ve yörüngedeki uydular için ciddi riskler oluşturacak.
SAPTIRMAK VEYA YOK ETMEK
Araştırmaya göre, 2024 YR4 tehdidini ortadan kaldırmak için iki pratik yol bulunuyor: Asteroidi yörüngesinden hafifçe saptırmak ya da parçalayarak yok etmek.
Tercih edilen yöntem, saptırmadır; çünkü yörüngede yapılacak küçük bir değişiklik, hem Ay’a hem de Dünya’ya güvenli bir şekilde geçiş yapmasını sağlayabilir. Bu nedenle, erken müdahale daha az enerji gerektirdiği için mümkün olan en erken zamanda harekete geçmek avantajlı olacaktır.
Saptırma görevi planlarken en kritik parametre, asteroidin kütlesidir. Çapı hakkında yaklaşık 60 metre ± yüzde 10 gibi nispeten iyi bir tahmine sahip olunsa da, yoğunluğu bilinmediği için kütle tahminleri 51 milyon kilogram ile 711 milyon kilogram arasında değişkenlik göstermektedir.
Bu geniş kütle aralığı, asteroidi hareket ettirmek için gereken enerji üzerinde önemli bir etkiye sahip olup, yanlış kütle hesaplaması, asteroidin yörüngesini daha tehlikeli bir hale getirebilir.
ZAMAN DARALIYOR
Universe Today’e göre, asteroidin kütlesini doğru bir şekilde tahmin edecek keşif görevlerinin en uygun 2028 yılında gerçekleştirilebileceği düşünülüyor. Ancak bu tarihe kadar tasarım ve fırlatma sürecinin olağanüstü sıkışık bir takvim gerektireceği belirtiliyor.
Bu nedenle, araştırmacılar halihazırda uzayda bulunan ya da geliştirilmekte olan görevlerin (OSIRIS-APEX, Psyche gibi) 2024 YR4’e yönlendirilerek veri toplamasının bir seçenek olarak değerlendirilebileceğini ifade ediyor.
NÜKLEER PATLAMA BİR SEÇENEK
Saptırma yönteminin belirsizlikleri göz önüne alındığında, araştırmada yok etme seçeneklerinin de dikkate alınabileceği vurgulanıyor.
Kinetik yöntemle, büyük bir cismin çarptırılarak asteroidi 10 metre ölçeğinde parçalara ayırmayı hedefliyor; DART misyonu bu yaklaşımın etkinliğini kanıtlamış durumda. Bu tür bir görev için olası fırlatma penceresinin Nisan 2030 ile Nisan 2032 arasında gerçekleşmesi bekleniyor.
Diğer bir seçenek ise daha tartışmalı bir yaklaşım: Asteroidi bir nükleer patlamayla yok etme. Araştırma, uygun bir yükseklikte gerçekleştirilecek bir patlamanın, 1 megatonluk bir nükleer cihazın 2024 YR4’ü boyutundan bağımsız olarak “parçalayabileceğini” hesaplamaktadır.
Nükleer müdahale, hem teknik hem de politik açıdan büyük tartışma ve koordinasyon gerektirecektir; uzayda nükleer müdahalenin daha önce hedef odaklı olarak test edilmediği de dikkat çekiyor.
Şu anda 2024 YR4’ün Ay’a çarpması kesinlik kazanmış değil. Nihai karar ve müdahale planlarını şekillendirecek daha iyi verilere ulaşmak için 2028’e kadar beklenmesi gerekecek. Ancak araştırmalar, eğer çarpma riski onaylanırsa, hem keşif hem de müdahale yeteneklerinin birkaç yıl içinde hazır olması gerektiğine işaret ediyor; fırlatma pencereleri daraldıkça seçeneklerin maliyeti ve zorluğu artış gösterecek.
