Bugün Beyaz Saray’da kritik bir görüşme gerçekleştirilecek. ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail-Hamas savaşını durdurmayı amaçlayan 21 maddelik barış planı üzerine İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya baskı yapması bekleniyor. Detayları gazeteci Serkan Demirtaş, ntv.com.tr için aktardı.
Ortadoğu’nun geleceği için hayati öneme sahip olan bu görüşme, Beyaz Saray’da gerçekleşecek. ABD Başkanı Donald Trump, Netanyahu ile göreve geldiği günden bu yana dördüncü kez bir araya gelecek. Bugünkü görüşmenin önemi, Trump yönetiminin oluşturduğu ve 7 Ekim 2023’ten bu yana süren çatışmayı sona erdirmeye yönelik somut barış planının masada yer almasıyla artıyor. Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, barış planının başarılı olacağına dair son bir haftadır umut verici mesajlar yayımladı.
Amerikan lideri, 27 Eylül’de yaptığı açıklamada, “Bunun rehineleri geri getirecek bir anlaşma olduğunu düşünüyorum, savaşı bitirecek bir anlaşma olacak” dedi. Ancak Netanyahu’nun, savaşı sona erdirecek bir anlaşmayı kabul etme konusundaki tutumu belirsizliğini koruyor. Netanyahu, 26 Eylül’deki BM Genel Kurulu konuşmasında, İsrail Ordusu’nun görevine sonuna kadar devam edeceğini, Gazze’yi Hamas’tan arındırmadan durmayacaklarını ifade etti.
Ayrıca, Netanyahu’nun asıl amacının “iki devletli çözüm” fikrini tamamen ortadan kaldırmak olduğu biliniyor. Başbakan, Filistin devletinin kurulmasının İsrail açısından “ulusal intihar” olacağını öne sürerek buna izin vermeyeceklerini vurguladı.
TRUMP NE KADAR BASKI YAPACAK? Uzmanlar, ABD Başkanı Trump’ın, İsrail hükümetinin ateşkese giden bir planı kabul etmesinde belirleyici olacağını düşünüyor. Trump’ın bu görüşmede İsrail’e yönelik baskısını artırmayı hedeflediği gözlemleniyor. Beyaz Saray’ı bu duruma iten nedenler arasında, BM Genel Kurulu’nda uluslararası toplumun daha anlaşılır bir tavır sergilemesi ve Filistin sorununu iki devletli çözüm temelinde ele alma isteği öne çıkıyor.
ABD de dahil olmak üzere, dünyadaki birçok yerde artan protestolar ve eylemler, Trump ve diğer liderler için bir uyarı niteliği taşıyor. İsrail’in Gazze’de son 4 aydır süregelen faaliyetleri, ABD’nin daha fazla sessiz kalmaması gerektiği yönünde bir baskı oluşturdu. Trump, bu konuyu İslam dünyasının önde gelen liderleriyle yaptığı görüşmelerde gündeme getirdi.
Trump, Batı Şeria’nın işgaline de izin vermeyeceğini belirtti. Filistin’i tanıyan Fransa ve İngiltere ile BM Güvenlik Konseyi’nde yalnızlaşan ABD, somut bir barış planı hazırlayıp tarafların önüne koydu. Bu plan, taraflar arasında ateşkes sağlanmasını, tüm rehinelerin 48 saat içinde İsrail’e iade edilmesini, Gazze’den İsrail ordusunun çekilmesini ve Hamas’ın kontrolünü teknokrat bir yönetime devretmesini içeriyor.
İSRAİL, ABD’NİN KÖRFEZ İLE İLİŞKİLERİNE ZARAR VERİYOR Ortadoğu’da İsrail kaynaklı gerilimlerin sürmesi, ABD’nin özellikle Körfez ülkeleriyle olan ilişkilerine olumsuz etkilerde bulunuyor. Israel’in Katar’a yönelik saldırıları, Washington ile Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri arasındaki güvenlik ve savunma işbirliklerinin gözden geçirilmesine sebep oldu. Trump, ikinci döneminde ilk yurt dışı ziyaretini Körfez ülkelerine yapıp büyük anlaşmalara imzalamıştı.
Ukrayna-Rusya gerilimi ise artarak devam ediyor. Trump, göreve geldiğinden bu yana Hamas-İsrail çatışmasının yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için de çaba harcadı, ancak istediği sonuca ulaşamadı. Ağustos ayında, bu konudaki çabalarını artıran Trump, Rus lider Vladimir Putin ile Alaska Zirvesi’nde bir araya geldi ve Moskova’nın somut adımlar atmadığı için duyduğu hayal kırıklığını ifade etti.
Barışı sağlayan lider imajını korumaya çalışan Trump’ın, Netanyahu üzerinde daha fazla baskı yapması öngörülüyor.
NETANYAHU ZOR DURUMDA Netanyahu, giderek zor bir durumla yüzleşiyor. Hem siyasi alanda hem de sanatsal ve spor dünyasında İsrail’in dışlanması çabaları artarken, Eurovision ve UEFA’nın kararları büyük önem taşıyor. Gazze’ye deniz ablukasını kırmak için oluşturulan Sumud filosu girişiminin desteklenmesi için İtalya ve İspanya’nın deniz kuvvetlerinin görevlendirilmesi, durumu daha da karmaşık hale getiriyor.
BM Genel Kurulu’nda protesto edilen Netanyahu, koalisyon ortağı aşırı sağcılar tarafından da köşeye sıkıştırılmış durumda. Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir ve diğer koalisyon ortakları, Netanyahu’ya önerilen planı kabul etmesi halinde siyasi sonuçlarla yüzleşmesi gerekeceği uyarısında bulundu ve bazı şartlar öne sürdü. Netanyahu’nun Trump ile yapacağı görüşmede plan üzerinde değişiklik taleplerinde bulunabileceği ve Batı Şeria konusunda baskı yapmaya devam edeceği düşünülüyor. Israel Başbakanı’nın, Trump’tan plan üzerinde biraz daha çalışma süresi talep etmesi de olası senaryolar arasında yer alıyor. Ancak Netanyahu’nun planı kabul etmesi durumunda, ordunun Gazze’den geri çekilmesi ve yeterli insani yardım sağlanması konularında ne kadar güvenilir olacağı belirsizliğini koruyor.
