Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, çiğ süt sektöründe gerçekleştirdikleri soruşturmalarla ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Recent dönemde süt piyasasından gelen yoğun şikayetleri değerlendiren Küle, “Alınan şikayetlerin bir kısmı, çiğ süt fiyatlarının sanayiciler tarafından ortaklaşa belirlenmesiyle ilgiliyken, diğer kısmı ise sanayicilerin süt aldıkları üreticilere, ‘süt satışı için yem alımını zorunlu kıldığı’ yönündedir.” şeklinde konuştu.
Küle, ilk gruptaki şikayetler üzerine 44 teşebbüs ve birliği hakkında soruşturma başlatıldığını belirtirken, ikinci grup şikayetler doğrultusunda 39 teşebbüs hakkında da işlem yapıldığını ifade etti.
Üretici Süt Satışı İçin Yem Alma Zorunluluğu
Yapılan incelemeler neticesinde, “süt karşılığı yem” uygulamasının sektörde yaygın bir hale geldiğini ve bu durumun üreticileri ciddi anlamda zor duruma soktuğunu aktaran Küle, “Bazı sanayicilerin, çiğ süt üreticilerini süt satabilmek için yem alımına zorladığını, gerekirse üretici yeterli yem almadığında süt ticaretini kestiğini ya da ödemeleri geciktirdiğini gözlemledik.” şeklinde bilgi verdi.
Ayrıca, yem satışlarının sözleşmelere yansımadığı, üreticilere ihtiyacından fazla yem satıldığı, satılan yemlerin yüksek fiyatlı, alınan sütlerin ise düşük fiyatlandırıldığı ve pariteye uyulmadığı tespit edilmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırladığı “Çiğ Süt Üretim Sözleşmesi” gereğince, yem alımının tamamen gönüllülük esasına dayanması ve yem-süt paritesinin 1,3 oranına uygun olması gerektiği vurgulandı.
Piyasaya Müdahale Gerekliliği
Soruşturma sürecinin devam ettiğini aktaran Küle, çiğ süt üreticilerinin korunması amacıyla piyasaya müdahalenin kaçınılmaz hale geldiğini belirterek, bu nedenle geçici tedbir kararları aldıklarını açıkladı. Buna göre, üreticilerin süt karşılığında yem almaya zorlanamayacağı ifade edildi.
Üreticilerin yem almak istemeleri halinde miktar ve marka tercihleri konusunda özgür olması gerektiğini vurgulayan Küle, Bakanlığın Çiğ Süt Üretim Sözleşmesi hükümlerine uyulmasının da zorunlu olacağını belirtti.
Küle, sanayicilere bilgilendirme metni hazırlattıklarını ve bu metinde, süt fiyatının taban fiyatın altında belirlenmesi, vade süresinin 45 günü aşması, primlerin düşük tutulması, yem-süt paritesine uyulmaması gibi durumların üreticilere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne başvurarak tahkim talebinde bulunabilecekleri ayrıntılı olarak aktarıldığını dile getirdi.
Yüksek İdari Para Cezası Uyarısı
Sanayicilere bilgilendirme metninde yer alan yükümlülüklerin hatırlatıldığını ifade eden Küle, “Tedbir kararımıza uyulmadığı takdirde Rekabetin Korunması Hakkında Kanun uyarınca yüksek idari para cezası uygulanacağı konusunda bilgilendirme yaptık. Soruşturma süreci hâlâ devam ediyor. Aldığımız kararlara uyulup uyulmadığını yakından takip edeceğimiz gibi, sürecin sonunda üreticileri zor duruma sokanlara ağır para cezalarının uygulanacağını da hatırlatmak isterim.” dedi.
