ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’de ateşkes sağlama amacıyla oluşturduğu plan çerçevesinde, İsrail ve Hamas heyetleri Mısır’da müzakerelere devam ediyor. İsrail basınına yansıyan bilgilere göre, bu müzakerelerin en kritik dönemi önümüzdeki 48 saat içerisinde yaşanacak.
Müzakereler, Hamas ve İsrail yetkilileri arasında esir takasına dair dolaylı görüşmeler şeklinde, Mısır’ın Şarm eş-Şeyh kentinde gerçekleştiriliyor. İsrail’deki “i24 news” kanalının ismi açıklanmayan bir yetkilisine dayanarak verdiği haberde, müzakerelerin önemli bir evreye girdiği ifade edildi.
“POZİTİF HAVA HAKİM”
İsrail devlet televizyonu KAN, hem İsrail hem de ABD’de müzakereler için olumlu bir atmosferin mevcut olduğunu ve gelecek pazara kadar bir uzlaşmanın sağlanabileceğini öne sürdü.
20 MADDELİK TRUMP PLANI
Beyaz Saray, ABD Başkanı Trump’ın 29 Eylül’de açıklanan ve Gazze’de ateşkesi öngören 20 maddelik planını duyurmuştu. Tel Aviv yönetiminin onayının ardından, Hamas da 3 Ekim’de söz konusu plan kapsamında esir takasını kabul etti. Ancak diğer maddelerin de müzakereler yoluyla ele alınması gerektiğini belirtti. İki taraf, esir takasında anlaşmaya varmak amacıyla Şarm eş-Şeyh’te dolaylı görüşmelere başlamıştı. Beyaz Saray yetkilileri, konunun hızla ilerlemesi için sıkı bir çalışmanın yürütüldüğünü dile getirdi.
İLK GÜNDEM ÇEKİLME VE ESİRLERİN DURUMU
Mısır’daki görüşmelerde, öncelikli olarak İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) çekilmesi gereken bölgeler ile esirlerin durumu ele alınıyor. Bu süreçte, ABD Temsilcisi Steve Witkoff ve ABD Başkanlık Danışmanı Jared Kushner de görüşmelere katılıyor. İsrail heyetinde Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Şin Bet güvenlik servisinin başkanı ve diğer üst düzey yetkililer yer alıyor. Hamas heyetine ise, İsrail’in Doha saldırısında hedef aldığı Halil el-Hayye başkanlık ediyor.
MADDE MADDE TRUMP PLANI
Trump’ın 20 maddeden oluşan Gazze Planı yalnızca ateşkes ya da rehine takası önermiyor, aynı zamanda Gazze’de savaşın tamamen sona ermesini ve İsrail ordusunun bölgede çekilmesini de hedefliyor. Planın maddeleri şu şekilde sıralanıyor:
- Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, terörden arındırılmış bir bölge olacak.
- Bölge, Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecek.
- İki taraf bu öneriyi kabul ederse savaş hemen sona erecek.
- İsrail ordusu, ABD, İsrail ve garantörlerin üzerinde anlaştığı standartlar ve takvime göre bölgeden çekilecek.
- ABD, Gazze’ye geçici uluslararası istikrar gücü kurmak için Arap ve uluslararası ortaklarla iş birliği yapacak.
- İsrail’in bu anlaşmayı kamuoyuna sunmasından sonraki 72 saat içinde tüm rehineler iade edilecek.
- İsrail, cenazesi teslim edilen her bir İsrailli rehine için 15 Gazzelinin cenazesini teslim edecek.
- Tüm rehineler serbest bırakıldıktan sonra, İsrail ömür boyu hapis cezasına çarptırılan 250 mahkumu ve 7 Ekim 2023’ten sonra alıkonulan 1700 Gazzeliyi serbest bırakacak.
- Tüm rehineler geri alındıktan sonra, barışçıl yaşama sözü veren ve silahlarını teslim eden Hamas üyelerine af tanınacak.
- Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine güvenli geçiş sağlanacak.
- Anlaşmanın kabul edilmesinden sonra, yardımlar süratle Gazze’ye gönderilecek.
- Gazze’ye yardım girişleri ve dağıtımı, BM ve Kızılay aracılığıyla, iki tarafın da müdahale etmeden gerçekleşecek.
- Gazze, geçici olarak teknokratlardan oluşan bir Filistin komitesi tarafından yönetilecek.
- Komiteye Trump başkanlık edecek, diğer üyeler daha sonra belirlenecek.
- Komitede, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in de yer alması bekleniyor.
- Komite, Filistin Yönetimi’nin reform programını tamamlayana kadar Gazze’nin kalkınması için finansman sağlayacak.
- Gazze’yi yeniden inşa etmek için bir ekonomik kalkınma planı hazırlanacak.
- Gazze’yi terk etmeye zorlamak söz konusu olmayacak; gitmek ya da dönmek isteyenlere izin verilecek.
- Hamas ve diğer gruplar, Gazze yönetiminde herhangi bir doğrudan veya dolaylı role sahip olmayacaklarını kabul edecek.
- İsrail, Gazze’yi işgal ya da ilhak etmeyecek.
- Hamas, öneriyi geciktirir veya reddederse, öneri genişletilmiş yardım operasyonu dahil olmak üzere terörden arındırılmış bölgelerde uygulanacak.
Gazze planı, savaşın sona ermesi ve İsrail ordusunun çekilmesi hedefiyle önemli bir girişim teşkil ediyor.
