Ticaret Bakanlığı’nın ev sahipliği yaptığı Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu (TABEF), Afrika Birliği (AfB) koordinasyonunda ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonuyla İstanbul’da gerçekleşti. Bu forum kapsamında İstanbul’a gelen Güney Afrika’nın üst düzey yetkilisi Mashatile, Anadolu Ajansı’na konuştu.
Mashatile, Türkiye ile Güney Afrika arasında 2012 yılında belirlenen İkili Karma Komisyonu’nun (Bi-National Commission) 15 Ekim’de resmen çalışmaya başladığını ifade ederek, “Bu komisyonun resmi başlangıcı için buradaydım. Artık iki ülke ilişkilerini yönetecek kalıcı bir mekanizma mevcut.” dedi.
TABEF’in 10 yıldır düzenli şekilde gerçekleştirildiğini hatırlatan Mashatile, “Bir sonraki forum 2027 yılında yapılacak. Bu süreçte Türk ve Afrikalı yatırımcıların daha yakın iş birliği yapmalarını hedefliyoruz.” dedi.
“TÜRK ŞİRKETLERİ GÜNEY AFRİKA’DA YABANCI DEĞİL”
Mashatile, Güney Afrika’nın enerji sektöründe büyük değişim hedeflediğini belirterek, “Enerji sektörü bizim için ana alan olacak. Daha fazla enerji üretimi yapmayı planlıyoruz. İletim hatları kurmamız, yenilenebilir kaynakları, güneş ve rüzgar enerjisini değerlendirmemiz gerekecek. Türkiye, bu teknolojilerin çoğuna sahip ve bu bizim için önemli bir avantaj.” ifadelerini kullandı.
Lojistik sorunlarının çözülmesi gerektiğini vurgulayan Mashatile, “Ankara’da kabul ettiğimiz bildiride üzerinde anlaştığımız noktaların başında beceri eğitimi ve beceri transferi geliyor. Türk şirketleri, Güney Afrika’da yabancı değiller; farklı sektörlerde zaten faaliyet gösteriyorlar.” dedi.
Güney Afrika’nın ticaret hedefinin yalnızca ihracat hacmini büyütmek olmadığını, aynı zamanda yüksek katma değerli üretim yapmak olduğunu ifade eden Mashatile, “Biz ham madde ihraç edip Türkiye’den işlenmiş ürün almak istemiyoruz. Ürünlerin Güney Afrika’da üretilmesini ve katma değer yaratılmasını amaçlıyoruz.” şeklinde konuştu.
Mashatile, Türkiye ile yapılan mutabakat zaptları arasında yükseköğretim ve eğitim iş birliği, serbest bölgeler, özel ekonomik bölgeler, yatırım teşviki ve teknoloji paylaşımının yer aldığını belirtti.
“GÜNEY AFRİKA, TÜRKİYE’NİN AFRİKA KITA’SINA AÇILAN KAPISI”
Mashatile, Güney Afrika’nın Türkiye için sadece bir ticaret ortağı değil, aynı zamanda Afrika kıtasına açılan bir kapı olduğunu ifade ederek, “Eğer Türkiye şirketleri Güney Afrika’da yer alırsa, Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) bölgesi ve Sahra Altı Afrika’daki fırsatlara ulaşma imkanı doğar.” dedi.
Güney Afrika’nın kasım ayında düzenleyeceği G20 Zirvesi’ne de dikkat çeken Mashatile, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu zirveye katılacağını vurgulayarak, Ankara’nın desteğinin Güney Afrika için kritik önem taşıdığını belirtti.
“FİLİSTİN’İ DESTEKLEMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
Mashatile, Güney Afrika’nın uluslararası alanda İsrail’e karşı açtığı Davanın diğer ülkelerden destek almasının önemli olduğunu ifade ederek, “Halihazırda aldığımız destekten memnuniyet duymaktayız. Davamız, Türkiye dahil diğer ülkeler tarafından da destekleniyor.” şeklinde konuştu.
Filistin ile çatışmaların barışçıl çözümünün taahhütlerinin yalnızca bu ülkeyle sınırlı olmadığını belirten Mashatile, “Cumhurbaşkanımız (Cyril Ramaphosa) Ukrayna ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne gitti, biz de bu süreçlere dahil olduk. Bir hafta önce Güney Sudan’da çeşitli aktörlerle bir araya geldim. Amacım, gelecek yılın sonuna kadar burada barışçıl seçimlerin yapılmasını sağlamak.” dedi.
Mashatile, Filistin halkını desteklemeye devam edeceklerini aktararak, “İsrail, Güney Afrika’nın en büyük ticaret ortaklarından biri değil, bu yüzden sorun olmamıştır. Elbette Filistin’i desteklememiz onları memnun etmiyor ama biz, masum insanların ezilmesine ve kadınların, çocukların öldürülmesine karşıyız. Dünyada yaptıklarımızdan hoşlanmayan güçler olduğunu biliyoruz. Olumsuz sonuçlarla karşılaşabileceğimizi düşünmekteyiz. Bu günlerde tarifeler, sizinle aynı fikirde olmayanlara karşı bir silah olarak kullanılmakta. Ama biz, baskı altında olan ve özgürlük arayan masum insanları desteklemekte kararlıyız. Adalet ve barışı savunuyoruz. Bu tavrımız bazı zorlukları da beraberinde getirebilir, ama biz bu yoldan dönmeyeceğiz.” ifadelerini kullandı.
GÜNEY AFRİKA’NIN PARİS BÜYÜKELÇİSİNİN ÖLÜMÜ ARAŞTIRILIYOR
Mashatile, Güney Afrika’nın Paris Büyükelçisi Nkosinathi Emmanuel Mthethwa’nın ölümüyle ilgili “şüpheler” bulunduğu yönündeki iddialara değinerek, “Bu olay trajiktir. Ölümünü duyduğumda şok oldum.” dedi.
Mashatile, Fransa’daki yetkililerin Mthethwa’nın ölüm nedenini araştırdığını belirterek, “Birçok spekülasyon yapıldı ama biz bu süreçlerin devam etmesine izin veriyoruz. Güney Afrika, gerçeği ortaya çıkarmak amacıyla Fransız yetkililerle işbirliği yapıyor. Sonuçları bekliyoruz ve olayın sebebini öğreneceğiz.” açıklamasında bulundu.
