Burdur’da, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) öncülüğünde T3 Vakfı ve TÜME’nin katkılarıyla düzenlenen Hayvancılık, Tarım ve Gıda Teknolojileri AR-GE ve İnovasyon Festivali (HAYTEKFEST 2025), MAKÜ Yerleşkesi’ndeki Lavanta Tepesi Oteli’nde sektör temsilcilerinin katılımıyla başladı.
” Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilir Hayvancılık, Tarım ve Gıda Teknolojileri” temasıyla gerçekleştirilen festivalde, gençler ve firmalar tarafından hazırlanan projeler yarışırken, sektör uzmanlarının katılımı ile çeşitli paneller düzenleniyor.
Tarımda dijitalleşme dönemi
Festivalde bir konuşma yapan Özay, TÜME’nin, tarım sektöründe teknoloji geliştiren firmalar, girişimler, akademik dünyalar ve kamu paydaşlarını bir araya getirerek yenilikçi çözümler üretmeyi ve sürdürülebilir tarımı desteklemeyi hedefleyen bir işbirliği platformu olduğunu belirtti.
Türkiye’nin tarım sektöründe dijital dönüşümü hızlandırmayı ve sürdürülebilir üretim modellerini yaymayı amaçladıklarını dile getiren Özay, “Dedelerimiz çiftçilikle uğraşıyordu. Babalarımızın ortalama yüzde 40-50’si bu işlerle meşguldü, tarım ve hayvancılık alanındaydı. Peki, bizim çocuklarımız bu mesleği benimseyecek mi? Bu konuda büyük bir belirsizlik var. Belki de sadece yüzde 5-10’u bu alanı seçecek. Ancak tarım ve hayvancılık ürünlerine ihtiyacımız her zaman olacak. Bu ürünler nasıl üretilecek?” ifadelerini kullandı.
Gençlere, verimli üretimin teknoloji ile nasıl gerçekleştirileceğini öğrettiklerini aktaran Özay, HAYTEKFEST’in bu açıdan önemli bir etkinlik olduğunu vurguladı.
Tarımda teknolojiyi daha etkin bir şekilde kullanmayı amaçladıklarını ifade eden Özay, “Üreticiler, ‘Benim maliyetim sattığım fiyatı karşılamıyor,’ diyor. Tüketiciler ise ‘Ben bu ürünü çok pahalıya alıyorum, alım gücüm buna yetmiyor,’ şeklinde şikayette bulunuyor. Hem üretici hem de tüketici haklı. Bu durumu nasıl aşabiliriz? Üreticileri daha verimli hale getirerek, üretim yapabilir duruma getirerek. Bu da teknoloji ve verimlilikle mümkün olacak.” şeklinde konuştu.
Özay, dünya genelinde su ve toprak kaynaklarının giderek azaldığına dikkat çekerek, tarımda dijital dönüşümün bir an önce sağlanması gerektiğini belirtti.
Otonom çiftlik konsepti oluşturulacak
TÜME olarak bir güç birliği oluşturmak isteklerini vurgulayan Özay, “Otonom çiftlik konsepti üzerinde çalışıyoruz. Bu konseptte belirli ürünler yer alıyor. Sağım robotları, buzağı beslenme robotları, yem merkezleri, yem dağıtım araçları, hayvan takip sistemleri gibi teknoloji unsurları bu projenin bir parçası. Türkiye, bu alanda geride değil; sadece bu firmaların birbirinden haberdar olmaması sorunu var. TÜME bünyesinde bu firmaları bir araya getirerek ortak bir dil geliştirmeye çalışıyoruz.” açıklamasında bulundu.
Otonom çiftlik konsepti oluşturulması durumunda, yem dağıtma makineleri ve beslenme makineleri gibi sistemlerin birbirleriyle iletişim kurmasını sağlamak istediklerini ekleyen Özay, “Planımız dahilinde 40 adet besi çiftliğini otonom sistemle üretmeyi hedefliyoruz. Teknolojiyi etkin bir şekilde kullanarak, gençlerimize bu ortamda eğitim verip, verimli bir çiftliğin nasıl yönetileceğini öğreteceğiz ve bunları sertifikalandıracağız.” dedi.
Özay, TÜME’nin özel sektör, üniversiteler ve çiftçileri bir araya getirerek tarımda dijitalleşmeyi destekleyen bir ekosistem oluşturduğunu belirtti.
Bu ekosistemin yapay zeka destekli üretim, hassas tarım uygulamaları, akıllı sulama sistemleri ve otonom hayvancılık teknolojileri gibi alanlarda etkinlik gösterdiğini anlatan Özay, “Zooteknistler, veterinerler, ziraat mühendisleri artık sadece toprak ve hayvanlarla değil, verilerle de ilgilenecek. Verileri analiz ederek, buna göre tedavi, gübreleme, ekim ve sulama işlemlerini gerçekleştirecekler.” ifadelerini kullandı.
