Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), e-ticaretin önemli bir unsuru olan sanal POS sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilen satışların vergilendirilmesi amacıyla çalışmalara başladı.
2020-2024 yılları arasında sanal POS kullanarak gelir elde eden bireylerin mükellefiyet durumları ve bu gelirlerin vergi beyanlarına yansıtılıp yansıtılmadığını belirlemek için kapsamlı bir analiz çalışması yapıldı.
Ödeme ve elektronik para kuruluşları tarafından Bakanlık veri tabanına iletilen veriler ışığında gerçekleştirilen incelemelerde, yüksek risk taşıyan mükellefler tespit edildi.
Detaylı analizler ve banka verileri ile uyumlu hale getirilen raporlar sonucunda, sanal POS üzerinden gelir elde eden, ancak gelir ya da kurumlar vergisi mükellefiyeti olmayan ya da beyanname vermeyen veya eksik beyanda bulunan toplamda 4 bin 95 mükellef belirlendi. Bu kişilerin 37 milyar liralık hasılatı gizledikleri saptandı.
Birçok sektörde durum incelendi
Tekstil ve hazır giyim, bilgisayar sarf malzemeleri, telefon ve telefon aksesuarları ticareti ile bilgisayar programlama faaliyetinde bulunan kişilerin de gelirlerini gizlediği tespit edildi.
Analiz süreci çerçevesinde, vergi kaydı olmayan bir kişinin 2024 yılında sanal POS uygulamaları üzerinden 2 bin 284 işlem yaptığı ve toplamda 67 milyon lira gelir elde ettiği belirlendi.
Mükellef olmayan bu bireyin, internet üzerinden perakende bilgisayar sarf malzemeleri satışı yaptığı ortaya çıkarken, bu kişi hakkında yasal süreçler başlatıldı.
Uyum göstermeyenler için yaptırımlar gelecek
GİB, vergi kayıplarını önlemek amacıyla “gönüllü uyum ve izaha davet” mekanizmasını hayata geçirdi.
Mükellefiyeti bulunmayan, vergi mükellefiyeti olmasına rağmen beyan vermeyen veya eksik beyan yapan kişiler, cezai işlemler uygulanmadan önce bilgilendirilmekte ve gönüllü uyuma davet edilmektedir.
Beyanlarını düzeltme yoluna giden mükelleflere daha az ceza uygulanmakta; bu çağrıyı dikkate almayanlar, beyanname vermekten kaçınan veya gelirlerini gizlemeye devam edenler hakkında vergi incelemesi ve cezai işlem süreci başlatılacaktır.
Başkanlık, gönüllü uyum sürecini, e-ticaret gelirlerini gizlediği anlaşılan 561 mükelleften başlatarak uygulamayı genişletecek.
Ceza mekanizmaları devreye alınacak
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijitalleşen dünyada vergi kaybının izinin sürülmesinin artık çok daha kolay olduğunu belirterek, “Sadece sahada değil, teknoloji kullanarak da kayıtdışılık ile mücadele ediyoruz. Sanal POS ve diğer dijital ödeme sistemleri üzerinden gelir elde edenler, vergilerini ödemekle yükümlü. Öncelikle mükellefleri gönüllü uyum sürecine dahil ediyoruz, uyum göstermeyenler için ceza mekanizmaları devreye alınacak.” açıklamasında bulundu.
