Yumaklı, Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) tarafından gerçekleştirilen “AI Tomorrow Summit 2025” etkinliğinde yapmış olduğu açıklamada, yapay zekanın yalnızca bilişim sektörüyle sınırlı bir konu olmadığını, tarım alanında da büyük bir öneme sahip olması gerektiğini vurguladı.
Bilim ve teknolojinin tüm sektörlere yayıldığını belirten Yumaklı, Türkiye’nin 2002 yılındaki 67 milyonluk nüfusunun 86 milyona ulaştığını ve turist sayısının 62 milyona çıkarak beş kat arttığını dile getirdi.
Kentleşme oranının yüzde 77’ye yükseldiğini ifade eden Yumaklı, bu durumun gıda ihtiyacının artığını ve artmaya devam edeceğini gösterdiğini kaydederek, bu süreçte teknoloji entegrasyonuyla gıda arz güvenliğini sağlamak adına çalışmalar yaptıklarını belirtti.
Son 23 yılda bitkisel üretimde yüzde 40, hayvansal üretimde ise üç kat daha fazla üretim gerçekleştirildiğini hatırlatan Yumaklı, dünya ile ticaret yapabilmek için mevcut teknolojileri ve üretim sistemlerini sektör altyapısına entegre etmenin önemine değindi.
Kırsal kalkınma destekleriyle bu hedefe ulaşmayı amaçladıklarını belirten Yumaklı, Türkiye’nin 186 ülkeye 2 bin 200’den fazla tarım ve gıda ürünü ihraç ederek, geçen yıl 32,6 milyar dolarlık bir gelir elde ettiğini açıkladı.
– YENİ HEDEF “TARIM 5.0”
Yumaklı, ulusal ve uluslararası teşkilatların gelecek projeksiyonlarına baktıklarında daha çok üretim yapmaları gerektiğine dikkat çekerek, Tarım 4.0’da elde ettikleri başarıyı, Tarım 5.0’da devam ettireceklerini dile getirdi.
Dünya genelinde tarım alanlarının daraldığını ifade eden Yumaklı, verimli ve kaliteli üretim yapmaya, daha az girdi ile ekonomik sonuçlar elde etmeye odaklanmaları gerektiğini belirtti.
Türkiye’nin tarımsal alandaki yenilikçi, rekabetçi ve kaliteli üretim hedeflerine ulaşabilmesi için kapsamlı ve sürdürülebilir bir üretim anlayışına yöneldiklerine dikkat çeken Yumaklı, “Bu kapsamda AR-GE çalışmalarına hız verdik. 2007’den bu yana 2 bin 231 proje önerisi aldık; bunlardan 483’ü desteklenmiştir” dedi.
Yumaklı, kamu-üniversite-özel sektör işbirliğini güçlendirmek amacıyla enstitülerde özel AR-GE ofisleri kurduklarını ve bakanlık bünyesinde 3’ü dijital tarım teknolojilerinin araştırıldığı 33 AR-GE inovasyon merkezi açtıklarını, 15 yeni AR-GE inovasyon merkezinin açılması için çalışmaların sürdüğünü açıkladı.
Ayrıca, bitkisel ve hayvansal genetik zenginliği koruma amacıyla tohum gen bankası oluşturduklarını ve kuraklık ile soğuğa dayanıklı türler geliştirdiklerini söyledi. Üreticilerin bilgiye erişim ihtiyacının arttığını düşündüklerini belirten Yumaklı, dijitalleşmenin son dönem öncelikleri arasında yer aldığını ifade etti.
Otomatik sulama sistemlerinin 3 ilde 45 bin dekar alanda devreye alındığını ve bu sistemi 20 ilde daha uygulayacaklarını kaydeden Yumaklı, yapay zeka destekli coğrafi bilgi sistemlerinin üretim planlaması için önemli bir yardımcı olduğunu ve orman yangınlarında bu teknolojilerden faydalandıklarını belirtti.
– “DÜNYAYLA REKABET EDEBİLMEK İÇİN BİR ADIM ÖNDE OLMAMIZ GEREKİYOR”
4. Tarım Orman Şurası’nda yapay zeka ile ilgili önemli tespitler yapıldığını aktaran Yumaklı, yeni tarım odaklı teknoloji geliştirme bölgeleri ve AR-GE merkezleri inşa edeceklerini, dijital tarım, yapay zeka ve ileri tarım teknolojileri üzerine bir araştırma enstitüsü kuracaklarını açıkladı.
Kuraklık ve aşırı hava olaylarına karşı erken uyarı sistemleri kuracaklarını, dijital kuraklık izleme sistemini hayata geçireceklerini belirten Yumaklı, tarım sigortası sisteminde uydu teknolojileri ve yapay zeka kullanacaklarını ve tarımsal gözlem uydu ağını devreye alacaklarını dile getirdi. Rekabet edebilmek için her zaman bir adım önde olmaları gerektiğinin altını çizdi.
AIPA Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, yapay zeka konularında çalışmalar yürüttüklerini belirtirken, gençlerin bu alana olan ilgisini artırmaları gerektiğini ifade etti.
Küçükşabanoğlu, yapay zeka ile ilgili her konuya odaklanmanın yanlış olduğunu, Türkiye’nin en güçlü olduğu alana yoğunlaşması gerektiğini dile getirdi.
Etkinliğin sonunda Bakan Yumaklı, “Dijitale Yön Veren Gençlik Projesi” kapsamında ilk üçe giren öğrencilere plaket takdim etti.
